ملیگرایی کردی
ناسیونالیسم کردی / From Wikipedia, the free encyclopedia
ملیگرایی کُردی(به کردی: کوردایهتی، Kurdyetî) یک جنبش سیاسی و اجتماعی می باشد که از طرف احزاب کُرد تشکیل شدهاست و این جنبش به این باور است که سرزمین کردها یا کردستان بزرگ که در آن مردمان کُرد در اکثریت هستند باید با استقلال از کشورهایی مانند ایران،عراق،سوریه و ترکیه یک کشور مستقل کُرد تأسیس کنند. این مناطق عبارتاند از: کردستان عراق، کردستان ایران، کردستان ترکیه و کردستان سوریه.[6] بسیاری احمد خانی شاعر و فیلسوف کردتبار را بنیانگذار ملیگرایی کردی میدانند.[7]
این مقاله دارای چندین مشکل است. خواهشمندیم به بهبود آن کمک کنید یا در مورد این مشکلات در صفحهٔ بحث گفتگو کنید. (دربارهٔ چگونگی و زمان مناسب برداشتن این برچسبها بیشتر بدانید)
|
منطقه مردم کُرد به گزارش سیا (۱۹۹۲) | |
زبان | زبان کردی |
---|---|
منطقه | غرب و شمال غربی فلات ایران: جزیره (میانرودان)، زاگرس، ناحیه آناتولی جنوب شرق و شرق، شامل بلخهایی از غرب و شمال غرب ایران، شمال عراق، شمال سوریه و شرق و جنوب شرق ترکیه[1] |
مساحت (est.) | 190,000–390,000 km² 74,000–151,000 sq.mi |
جمعیت | ۲۰ تا ۴۰ میلیون (برآورد)[2][3][4][5] |
سابقه ملیگرایی کردی به دوران فروپاشی امپراتوری عثمانی بازمیگردد، با تجزیه امپراتوری عثمانی در پی شکست در جنگجهانی اول، مناطق با اکثریت جمعیت کُرد آن بین کشورهای تازه تأسیس ترکیه، عراق و سوریه تقسیم شد. جنبشهای جداییخواهانه کردها مدتهاست که توسط ترکیه و کشورهای عراق، ایران و سوریه سرکوب شدهاند.
از دهه ۱۹۷۰، کردهای عراق هدف خودگردانی بیشتر و حتی استقلال کامل را در برابر رژیمهای ملیگرای حزب بعث عراق دنبال کردند، که با سرکوب وحشیانه از جمله کشتار ۱۸۲٬۰۰۰ کرد، در نسلکشی انفال پاسخ دادند. در ترکیه نیز در طی درگیری کردها با ترکیه، گروههای مسلح کُرد علیه ارتش دولت ترکیه مبارزه کردهاند و از سال ۱۹۸۴ این منازعه ادامه دارد. پس از قیامهای سال ۱۹۹۱ در عراق، سازمان ملل مناطق پرواز ممنوع عراق را تحت قطعنامه ۶۸۸ اعمال کرد که شامل بسیاری از مناطق بود. پس از تهاجم سال ۲۰۰۳ به عراق که صدام حسین را سرنگون کرد، دولت اقلیم کردستان تأسیس شد که از خودگردانی زیادی برخوردار بود اما از استقلال کامل بازماند. در سوریه نیز، حزب اتحاد دموکراتیک کرد سوریه در بخش اداره خودمختار شمال و شرق سوریه دارای نقش برجستهای است، اما آنها هم ملیگرایی کردی و هم ایدئولوژی دولت ملی عربی دولت سوریه را رد میکنند.