Wikiprojekt:Tłumaczenie artykułów/Pluton
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Pluton - (oznaczenie oficjalne: (134340) Pluton) planeta karłowata, plutoid, najjaśniejszy obiekt pasa Kuipera, należy do szerszej grupy obiektów transneptunowych. Był pierwszym odkrytym obiektem w Pasie Kuipera.
|
Ten artykuł jest obecnie tłumaczony z języka angielskiego. Podstawę stanowi Pluto. Zobacz obecny kształt artykułu. |
Computer-generated map of Pluto from Hubble images, synthesised true colour[uwaga 2] and among the highest resolutions possible with current technology | |
Odkrywca | |
---|---|
Data odkrycia |
18 luty 1930 |
Numer kolejny |
134340 |
Charakterystyka fizyczna | |
Masa |
(1.305 ± 0.007)×1022 kg[1] |
Albedo | |
Średnia temperatura powierzchni |
yes K |
{{Planetoida infobox}}
|
Został odkryty w 1930 roku przez amerykańskiego astronoma Clyde’a Tombaugha i od czasu odkrycia do 2006 roku Pluton oficjalnie był uznawany za dziewiątą planetę Układu Słonecznego. Po 1992 roku w związku z odkryciem kilku obiektów podobnej wielkości w Pasie Kupiera definicja planety została kwestionowana. W 2005 r. została odkryta kolejna planeta karłowata (136199) Eris, w dysku rozproszonym, która jest 27% masywniejsza niż Pluton. 24 sierpnia 2006 roku decyzją Międzynarodowej Unii Astronomicznej, zmieniono definicję planety, w wyniku czego Pluton został zaliczony do nowoutworzonej klasy obiektów – planet karłowatych[4] Pluton jest największą i drugą najbardziej masywną znaną planetą karłowatą w Układzie Słonecznym oraz dziewiątym co do wielkości i dziesiątym najbardziej masywnym znanym obiektem bezpośrednio orbitującym Słońce. Pod względem objętości jest to największy znany obiekt trans-neptunowy, ale jest mniej masywny niż Eris. Podobnie jak inne obiekty w pasie Kuipera, Pluton składa się przede wszystkim z lodu i skał i jest stosunkowo mały - ma około jednej szóstej masy Księżyca i jedną trzecią jego objętości. Ma umiarkowanie mimośrodową i nachyloną orbitę, podczas której jego odległość od Słońca waha się od 30 do 49 jednostek astronomicznych (4,4-7,4 miliarda km). Oznacza to, że Pluton okresowo jest bliżej Słońca niż Neptun, stabilny rezonans orbitalny zapobiega kolizji z Neptunem. Światło słoneczne potrzebuje około 5,5 godziny, aby dotrzeć do Plutona znajdującego się w średniej odległości (39.5 AU).
Pluton ma pięć znanych księżyców: Charon (największy, o średnicy niewiele większej od Plutona), Styx, Nix, Kerberos, and Hydra. Pluton i Charon są czasami uważane za system podwójny, ponieważ barycentrum ich orbit nie leży w żadnym ciele.
14 lipca 2015 r. sonda New Horizons była pierwszym statkiem kosmicznym, który przeleciał obok Plutona. Podczas krótkiego przelotu New Horizons dokonała pomiarów i obserwacji Plutona i jego księżyców. We wrześniu 2016 r. Astronomowie ogłosili, że czerwonawo-brązowa czapa północnego bieguna Charona składa się z tholin, makrocząsteczek organicznych, które mogą być składnikami do pojawienia się życia i produkowanych z metanu, azotu i innych gazów uwalnianych z atmosfery Plutona i przekazywanych na orbitujący w odległosci około 19 000 km księżyc.