Principatat e Bashkuara të Moldavisë dhe Vllahisë
From Wikipedia, the free encyclopedia
Principatat e Bashkuara të Moldavisë dhe Vllahisë (rumanisht: Principatele Unite ale Moldovei și Țării Românești),[2] të quajtura zakonisht Principatat e Bashkuara ose si Vllahia dhe Moldavia, ishte bashkimi personal i Principatës së Moldavisë dhe Principatës së Vllahisë, e formuar nga 5 shkurti [S.V. 24 janar] 1859 kur Alexandru Ioan Cuza u zgjodh si Domnitor (Princi Sundues) i të dy principatave, të cilat ishin autonome, por ende vasalë të Perandorisë Osmane dhe që rezultoi në bashkimin e të dy principatave. Më 3 shkurt [S.V. 22 janar] 1862, Moldavia dhe Vllahia u bashkuan zyrtarisht për të krijuar Principatat e Bashkuara Rumune, thelbi i shtetit kombëtar rumun.[3][4]
Principatat e Bashkuara të Moldavisë dhe Vllahisë (1859–1862) Principatat e Bashkuara Rumune (1862–1866) Rumania (1866–1881) | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1859–1881 | |||||||||||||||
Parimi:
| |||||||||||||||
Himni:
| |||||||||||||||
Gjendja | Vasal de jure i Perandorisë Osmane (1859–1877)[a] | ||||||||||||||
Kryeqyteti |
| ||||||||||||||
Gjuhët e zakonshme |
| ||||||||||||||
Besimi | Ortodokse Rumune, Katolicizëm, Judaizmi, Kisha e Reformuar | ||||||||||||||
Nofka | Rumun | ||||||||||||||
Qeveria | |||||||||||||||
Lloji i qeverisjes | Stampa:Nowr | ||||||||||||||
Domnitor (Princë) | |||||||||||||||
• 1859–1866 | Alexandru Ioan Cuza | ||||||||||||||
• 1866–1881 | Carol I | ||||||||||||||
Regjencia | |||||||||||||||
• 1866 | Lascăr Catargiu | ||||||||||||||
• 1866 | Nicolae Golescu | ||||||||||||||
• 1866 | Nicolae Haralambie | ||||||||||||||
Presidenti i Këshillit të Ministrave | |||||||||||||||
• 1862 | Barbu Catargiu (i pari) | ||||||||||||||
• 1879–1881 | Ion Brătianu (i fundit) | ||||||||||||||
Kuvendi | Parlamenti i Rumanisë | ||||||||||||||
Senati | |||||||||||||||
Kuvendi i Deputetëve | |||||||||||||||
Historia | |||||||||||||||
24 janar 1859 | |||||||||||||||
• Qeveria e parë e përbashkët | 22 janar 1862 | ||||||||||||||
• Kushtetuta e parë | 13 korrik 1866 | ||||||||||||||
9 maj 1877 | |||||||||||||||
• Mbretëria e themeluar | 14 mars 1881 | ||||||||||||||
Sipërfaqja | |||||||||||||||
1860[1] | 123,335 km2 (47,620 sq mi) | ||||||||||||||
1881[1] | 130,177 km2 (50,262 sq mi) | ||||||||||||||
Popullsia | |||||||||||||||
• 1860[1] | 3,917,541 | ||||||||||||||
• 1881[1] | 4,545,821 | ||||||||||||||
Ekonomia | |||||||||||||||
Monedha |
| ||||||||||||||
Të dhëna të tjera | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Sot pjesë e | |||||||||||||||
|
Në shkurt 1866, Princi Cuza u detyrua të abdikonte dhe të shkonte në mërgim nga një koalicion politik i udhëhequr nga liberalët; princit gjerman Karl të Hohenzollern-Sigmaringen iu ofrua Froni dhe, më 22 maj [S.V. 10 maj] 1866 hyri për herë të parë në Bukuresht. Në korrik të po atij viti, një kushtetutë e re hyri në fuqi, duke i dhënë vendit emrin Rumani; ndërkombëtarisht, ky emër u përdor vetëm pas vitit 1877, pasi në kohën kur politika e jashtme e shtetit ishte hartuar nga osmanët. Nominalisht, shteti i ri mbeti vasal i Perandorisë Osmane. Megjithatë, në këtë kohë, sundimi i Portës së Lartë ishte kthyer në një trillim juridik. Rumania kishte flamurin dhe himnin e saj; pas vitit 1867 kishte edhe monedhën e vet.
Më 21 maj [S.V. 9 maj] 1877, Rumania e shpalli veten plotësisht të pavarur; shpallja u sanksionua nga Domnitor të nesërmen. Katër vjet më vonë, kushtetuta e vitit 1866 u modifikua dhe Rumania u bë një mbretëri, më 22 maj [S.V. 10 maj] 1881, Domnitor Carol I u kurorëzua si Mbreti i parë i Rumanisë. Pas Luftës së Parë Botërore u përfshinë edhe Transilvania dhe territore të tjera.
Për kuptimin e saj të trefishtë simbolik, data 10 maj festohej si Dita Kombëtare e Rumanisë deri në vitin 1948, kur regjimi komunist vendosi republikën më 30 dhjetor 1947.