ภาษาตาลิซ
From Wikipedia, the free encyclopedia
ภาษาตาลิซ (زبان تالشی, Tolışə Zıvon, Tолышә зывон)[3][4] เป็นภาษากลุ่มอิหร่านตะวันตกเฉียงเหนือที่ใช้พูดในจังหวัดกีลอนและจังหวัดแอร์แดบีลของประเทศอิหร่าน กับภูมิภาคทางตอนใต้ของประเทศอาเซอร์ไบจาน ภาษาตาลิชมีความใกล้ชิดกับภาษาตอตี ภาษาตาลิชมีหลายสำเนียง ส่วนใหญ่แบ่งออกเป็น 3 กลุ่มใหญ่: ตอนเหนือ (ในอาเซอร์ไบจานและอิหร่าน), ตอนกลาง (อิหร่าน) และตอนใต้ (อิหร่าน) ผู้พูดภาษาตาลิชสามารถเข้าใจภาษาเปอร์เซียได้ส่วนหนึ่ง แผนที่โลกว่าด้วยภาษาใกล้สูญของยูเนสโกจัดให้ภาษาตาลิชเป็นภาษาที่มีภาวะเสี่ยงใกล้สูญ[5]
ภาษาตาลิซ | |
---|---|
Tolışə zıvon Tолышә зывон زبان تالشی | |
ศัพท์ ตาลิช ในอักษรแนสแทอ์ลีก (زبان تالشی), อักษรละติน (Tolışə zıvon) และอักษรซีริลลิก (Tолышә зывон) | |
ประเทศที่มีการพูด | อิหร่าน อาเซอร์ไบจาน |
ภูมิภาค | แถบชายฝั่งทะเลแคสเปียนตะวันตกและตะวันตกเฉียงใต้ |
ชาติพันธุ์ | ชาวตาลิช |
จำนวนผู้พูด | 912,000 (ไม่พบวันที่)[1] |
ตระกูลภาษา | |
ระบบการเขียน | อักษรอาหรับ (ชุดตัวอักษรเปอร์เซีย) ในประเทศอิหร่าน อักษรละติน ในประเทศอาเซอร์ไบจาน อักษรซีริลลิกในประเทศรัสเซีย |
สถานภาพทางการ | |
ผู้วางระเบียบ | Academy of Persian Language and Literature[ต้องการอ้างอิง] |
รหัสภาษา | |
ISO 639-3 | tly |
Linguasphere | 58-AAC-ed |
บทความนี้มีสัญลักษณ์สัทอักษรสากล หากระบบของคุณไม่รองรับการแสดงผลที่ถูกต้อง คุณอาจเห็นปรัศนี กล่อง หรือสัญลักษณ์อย่างอื่นแทนที่อักขระยูนิโคด |
บริเวณที่เป็นแหล่งกำเนิดของภาษาตาลิซอยู่ทางด้านเหนือของจังหวัดกีลอนและจังหวัดแอร์แดบีลในอิหร่านและทางใต้ของมาซิลลี เลนโกราย เลริกและและอัสตาราในสาธารณรัฐอาเซอร์ไบจาน ภาษาตาลิซอยู่ในภาษากลุ่มอิหร่านตะวันตกเฉียงเหนือ ในทางประวัติศาสตร์ อาจติดตามย้อนไปได้จากยุคอิหร่านตอนกลางไปจนถึงยุคเมเดสในสมัยโบราณ ชาวตาลิซเรียกตนเองและภาษาของตนว่าโตลลิซซึ่งจุดกำเนิดของคำนี้ไม่แน่นอน แต่เก่ามาก น่าจะก่อนการอพยพของผู้พูดภาษากลุ่มอิหร่านเข้าสู่บริเวณชายฝั่งตะวันตกเฉียงใต้ของทะเลสาบแคสเปียน วรรณคดีทางตะวันตกเรียกตาลิซหรือตาเลซ
ภาษาตาลิซมีสามสำเนียงคือ เหนือ (ในอาเซอร์ไบจานและอิหร่าน) กลาง (ในอิหร่าน) และใต้ (ในอิหร่าน)ภาษาตาลิซเหนือได้แยกตัวเองออกจากภาษาตาลิซกลางและใต้ไม่เฉพาะแต่ทางภูมิศาสตร์ แต่รวมถึงทางวัฒนธรรมและภาษาศาสตร์ด้วย ผู้พูดภาษาตาลิซเหนือมักพบในสาธารณรัฐอาเซอร์ไบจานแต่ก็ยังมีในอิหร่านตามแนวชายแดน ในบริเวณทะเลสาบแคสเปียนของจังหวัดกิลัน ความหลากหลายของผู้พูดภาษาตาลิซในสาธารณรัฐอาเซอร์ไบจานเกิดจากความหลากหลายของการพูดมากกว่าความหลากหลายของสำเนียง
ภาษาตาเลชิหรือภาษาตาเลียชิ ภาษาโตลาชิ เป็นภาษาของชนชาติโบราณทางเหนือของอิหร่านที่เรียกตาเลซ ภาษานี้เคยใช้พูดทางใต้ของอาเซอร์ไบจานซึ่งแยกออกจากอิหร่านเพราะความขัดแย้งทางการเมืองระหว่างรัสเซียกับอิหร่าน ซึ่งเรียกสนธิสัญญาเตอร์กามันชี ทางเหนือของอิหร่านพบผู้พูดภาษาตาเลชิ 7 จังหวัด ในอาเซอร์ไบจานพบผู้พูดภาษาตาเลชิในบริเวณที่มีผู้พูดภาษาตูร์กี การศึกษาเกี่ยวกับภาษาตาเลชิมีน้อยมาก