Machu Picchu
thị trấn Inca thế kỷ thứ 15 / From Wikipedia, the free encyclopedia
Machu Picchu (phát âm tiếng Quechua: [ˈmɐt͡ʃʊ ˈpɪkt͡ʃʊ],[1] nghĩa đen: “Núi Cổ” hay “Núi Già") là một thị trấn llacta được người Inca xây dựng vào khoảng thế kỷ thứ 15. Di tích tọa lạc bên sườn Cordillera Đông của dãy Andes miền nam Peru, phía trên Thung lũng Thiêng ở độ cao 2.430 mét so với mực nước biển. Machu Picchu nằm trong vùng hành chính Cuzco, cụ thể tại địa phận quận Machupicchu, tỉnh Urubamba, cách thành phố Cuzco 80 km về phía tây bắc. Sông Urubamba cắt ngang qua địa điểm này, tạo nên một hẻm núi với khí hậu nhiệt đới.
Machu Picchu Khu bảo tồn Lịch sử Machu Picchu | |
---|---|
Di sản thế giới của UNESCO | |
Toàn cảnh di tích nhìn từ phân khu nông nghiệp phía nam của phức hợp. Bên trái là phân khu Hanan còn bên phải là phân khu Oriente, ngăn cách nhau bởi quảng trường chính. Đỉnh Huayna Picchu đứng sừng sững ở hậu cảnh. | |
Thông tin khái quát | |
Quốc gia |
|
Tọa độ | 13°09′47″N 72°32′44″T |
Kiểu | Hỗn hợp |
Tiêu chuẩn | i, iii, vii, ix |
Tham khảo | 274 |
Vùng UNESCO | Mỹ Latinh và Caribê |
Công nhận | 1983 (kỳ họp thứ 7) |
Bị đe dọa | động vật hoang dã |
Nhiều nhà nghiên cứu cho rằng Machu Picchu vốn từng là tài sản riêng tư của hoàng đế Inca dựa trên văn tịch thế kỷ 16.[2] Một số công trình và con đường chính dẫn vào llaqta mang mục đích lễ nghi nhất định, vì vậy nơi đây chắc hẳn cũng từng đóng vai trò là một thánh địa tôn giáo.[3] Ngoài ra còn có thuyết cho rằng Machu Picchu được xây cất với mục đích phòng thủ quân sự, song điều này bị hầu hết chuyên gia bác bỏ.[4] Theo một nghiên cứu định tuổi AMS carbon phóng xạ năm 2021, khu vực này từng có người ở vào khoảng giữa những năm 1420 và 1532.[5] Ngoài ra một khảo cứu lịch sử công bố vào năm 2022 kết luận rằng người Inca xưa kia gọi thị trấn bằng cái tên Picchu, hoặc cụ thể hơn là Huayna Picchu, chứ không phải Machu Picchu như nhiều người lầm tưởng.[6]
Machu Picchu được tuyên bố là Khu bảo tồn Lịch sử của Peru vào năm 1981, và được UNESCO công nhận như một phần của quần thể văn hóa-sinh thái Di sản Thế giới mang tên Khu bảo tồn Lịch sử Machu Picchu (Santuario Histórico de Machu Picchu) vào năm 1983.[7] Vào ngày 7 tháng 7 năm 2007, Machu Picchu được bình chọn là một trong bảy kỳ quan mới của thế giới hiện đại thông qua một cuộc bỏ phiếu trên mạng với sự tham gia của cử tri toàn cầu.[8]