Carlos Magno
From Wikipedia, the free encyclopedia
Carlos Magno, Carlo Magno u Carlos I O Gran estió rei d'o Reino franco y, dende o 25 d'aviento de 800, o primer emperador d'o Sacro Imperio Romano Chermanico. Naixió en bel lugar d'a Renania, ye fácil que en Aquisgrán, o 2 d'abril de 742, y morió o 28 de chinero de 814 en Aquisgrán (hue en Alemanya).
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
Carlos Magno | ||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Rei d'os francos, rei d'os Longobardos y emperador d'Occident | ||||||||||||||||||||
Rei d'os francos | ||||||||||||||||||||
9 d'octubre de 768 – 28 de chinero de 814 | ||||||||||||||||||||
Predecesor | Pepín lo Petit | |||||||||||||||||||
Succesor | Ludovico Piu | |||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||
Naixencia | 2 d'abril de 742 Lidje | |||||||||||||||||||
Muerte | 28 de chinero de 814 Aquisgrán | |||||||||||||||||||
Enterreco | Seu de Aquisgrán | |||||||||||||||||||
Conchuche/s | Desiderata (770-771) Hildegarda (771-† 783) Fastrada (783-† 794) Luitgarda (m. c. 794-† 800) | |||||||||||||||||||
Descendencia | 20 fillos a destacar: Loís I o Piadoso | |||||||||||||||||||
Dinastía | Carolinchios | |||||||||||||||||||
Pai | Pepín o Petit | |||||||||||||||||||
Mai | Bertha de Laon | |||||||||||||||||||
Sinyal |
Carlos Magno yera fillo d'o rei franco Pepín lo Petit y de Bertha de Laon, encara que fillo ilechitimo dica o matrimonio d'os suyos pais dimpués d'a suya naixencia.
Conquirió o Reino Longobardo en l'anyo 774. Organizó expedicions a lo sud d'os Pireneus y establió a Marca Hispanica. S'anexionó Bavera y derrotó a los avaros pa cutio. Sozmetió a los saxons en unas cuantas campanyas. Fue coronau emperador de Roma en l'anyo 800.[1]
Carlomagno ye famoso per las suyas campanyas militars pero tamién destacó como administrador gracias a las numerosas reformas que se levoron a cabo mientres lo suyo reinau, las fació a toz os livels: economicas, gubernamentals, militars, culturals, educativas y eclesiasticas que posoron las bases d'o futuro economico europeu. En l'actualidat ye considerau no nomás lo fundador d'as dinastías francesa y alemana, sino tamién lo pai d'Europa ya que lo suyo imperio unificó per primera vegada la mayor parte d'Europa occidental dende la caita de l'Imperio Romano d'Occidente, y lo dito renaiximiento carolinchio establió una identidat europea común.