Российн Федерацин субъект йа дацдина Федерацин субъект, Российн субъект, РФ субъект — Российн Федерацин лакхарчу тӀегӀанера мехкан декъан цӀе.
ХӀара йаззам бу Россера лакхарчу тӀегӀанера мехкан дакъошах лаьцна. Политикин хӀоттам лаьцна, хьажа Российн пачхьалкхан хӀоттам. 1918 шерера дуьйна российн федерализман истори лаьцна, хьажа Российн Федеративан хӀоттам. Массо а тайпана мохк бекъар, царна йукъахь муниципалан, тӀеман, экономикин лаьцна, хьажа Российн мохк бекъар.
Дехар «Российн регионаш» хьажийна йу кхузе; II а, III а кхайкхаман Пачхьалкхан думера фракцех лаьцна см. Российн регионаш (депутатийн тоба).
Доца факташ
Ков:Политика |
Росси |
Серера йаззам
Политикин система Российн |
|
Пачхьалкхан хӀоттам
Российн Федерацин Конституци
- Конституци тӀеэцарах дерриг халкъо кхаж тасар (1993)
- Нисдарш тӀетохар:
- 2008 • 2014 февраль • 2014 июль • 2020
- Российн Конституцин нисдаршна Йукъарароссийн кхаж тасар (2020)
Российн Федерацин Президент
- Путин Владимир
- Президентан администраци
- Кхерамазаллин Кхеташо
Правительство
- Правительствон Председатель
- Мишустин Михаил
- Правительствон хӀоттам
Федералан гулам
- Федерацин кхеташо
- Федерацин кхеташонан декъашхой
- Федерацин кхеташонан Председатель
- Матвиенко Валентина
- Пачхьалкхан дума
- Пачхьалкхан думан депутаташ
- Пачхьалкхан думан Председатель
- Володин Вячеслав
Суьдан система
- Конституцин суд
- Лакхара суд
Прокуратура
Федеративан хӀоттам
- Республикаш
- Мехкаш
- Областаш
- Федералан маьӀна долу гӀаланаш
- Автономин областаш
- Автономин гуонаш
Харжамаш
- Парламентан харжамаш:
- 1990 • 1993 • 1995 • 1999 •
2003 • 2007 • 2011 • 2016
- Президентан харжамаш:
- 1991 • 1996 • 2000 • 2004 •
2008 • 2012 • 2018
- Референдумаш: 1991 • 1993
- Политикин партеш
- Центран харжаман комисси
- Арахьара политика
- Арахьара экономикин политика
- Чоьхьара политика
- ТӀеман хьал
- Российн гражданалла
- Оппозици
- Адаман бакъонаш
- Дуьненайукъара кхолламашкахь дакъалацар
|
ДӀачӀагӀа
Российн Федерацин Конституцица, Росси йу федеративан пачхьалкх, лаьтта цхьатерра бакъонаш йолчу Российн Федерацин субъектех, хӀинца йу 85[1] субъект — республикаш, мехкаш, областаш, федералан маьӀна долу гӀаланаш, автономин областаш, автономин гуонаш. Федерацин хӀора субъектан, федералан меженаш йоцуш, шен кхочушдаран (дукхах дерг, губернатор йа корта), законашкхолларан (регионийн парламенташ), суьдан (субъектан конституцин (уставан) суд) Ӏедалан геннаш ду. Субъектийн йу шайн конституци йа устав, ткъа кхин а шен законаш, уьш тӀеоьцу регионийн парламенташа. Федерацин субъектийн шишша векал ву российн парламентан лакхарчу палатехь — Федерацин Кхеташонехь. Пачхьалкхан Ӏедалан федералан меженийн йукъаметтигашкахь йерриг федерацин субъекташ, цхьатерра бакъонаш ю. Субъектийн бакъонаш ю Конституцис субъектийн дӀайелла агӀонаш листа. Российн Федерацин субъектийн бакъо йац цунна йукъара араяла[2].