مریم میرزاخانی
ریاضیدان ایرانی (۱۳۵۶–۱۳۹۶) / From Wikipedia, the free encyclopedia
مریم میرزاخانی (۲۲ اردیبهشت ۱۳۵۶ – ۲۳ تیر ۱۳۹۶) ریاضیدان ایرانی و استاد دانشگاه استنفورد بود. میرزاخانی در سال ۲۰۱۴ به دلیل کنشگری در زمینه «دینامیک و هندسه سطوح ریمانی و فضاهای پیمانهای آنها» برنده مدال فیلدز شد که بالاترین جایزه در ریاضیات است. وی نخستین زن[6] و ایرانی برندهٔ مدال فیلدز است.[7] زمینهٔ تحقیقاتی او مشتمل بر نظریه تایشمولر، هندسه هذلولوی، نظریه ارگودیک و هندسه سیمپلکتیک بود.
مریم میرزاخانی | |
---|---|
زادهٔ | ۲۲ اردیبهشت ۱۳۵۶[1] تهران، ایران |
درگذشت | ۲۳ تیر ۱۳۹۶ (۴۰ سال) پالو آلتو، کالیفرنیا، ایالات متحده |
علت مرگ | سرطان پستان |
آرامگاه | پارک یادبود لوس گاتوس، لوس گاتوس، کالیفرنیا |
محل تحصیل | |
شناختهشده برای | مدال طلای المپیاد جهانی ریاضی اولین نمره کامل در المپیاد جهانی ریاضی بین دانشآموزان شرکتکننده از ایران[2] اولین ریاضیدان زن برنده مدال فیلدز |
همسر(ها) | یان واندراک (ا. ۲۰۰۸) |
فرزندان | ۱ |
جایزه(ها) |
|
پیشینه علمی | |
شاخه(ها) | ریاضیات |
محل کار | |
پایاننامه | Simple geodesics on hyperbolic surfaces and the volume of the moduli space of curves (۲۰۰۴) |
استاد راهنما | کورتیس مکمالن[4] |
دیگر راهنمایان دانشگاهی | سیاوش شهشهانی، سید عبادالله محمودیان[5] |
میرزاخانی در دوران تحصیل در دبیرستان فرزانگان تهران، برندهٔ مدال طلای المپیاد جهانی ریاضی در سالهای ۱۹۹۴ (هنگکنگ) و ۱۹۹۵ (کانادا) شد و در این سال بهعنوان نخستین دانشآموز ایرانی نمرهٔ کامل را به دست آورد.[2] وی نخستین دانشآموز ایرانی بود که دو سال مدال طلا گرفت.[8][9] او سپس در سال ۱۹۹۹ مدرک کارشناسی خود را در رشتهٔ ریاضی از دانشگاه شریف و دکترای خود را در سال ۲۰۰۴ از دانشگاه هاروارد زیرنظر استاد کورتیس مکمولن، از برندگان مدال فیلدز، گرفت.[10] از مریم میرزاخانی بهعنوان یکی از ده ذهنِ جوان برگزیدهٔ سال ۲۰۰۵ از سوی نشریهٔ پاپیولار ساینس در آمریکا و ذهن برتر در رشتهٔ ریاضیات تجلیل شد.[11] میرزاخانی برنده جوایزی چون جایزه ستر[12][13] از انجمن ریاضی آمریکا در سال ۲۰۱۳ و جایزهٔ کلی بود. وی از ۱۱ شهریور ۱۳۸۷ (اول سپتامبر ۲۰۰۸) در دانشگاه استنفورد استاد دانشگاه و پژوهشگر رشتهٔ ریاضیات بود.[14] پیش از این، او استاد دانشگاه پرینستون بود.
میرزاخانی در سال ۱۳۹۶ در ۴۰ سالگی بر اثر سرطان پستان درگذشت. سالروز تولد او، ۲۲ اردیبهشت (دوازدهم مه)، از سوی اتحادیه بینالمللی انجمنهای ریاضی جهان با پیشنهاد کمیته بانوان انجمن ریاضی ایران بهعنوان روز جهانی زن در ریاضیات نامگذاری شد.[15]