هیتیها
From Wikipedia, the free encyclopedia
هیتیها قومی هندواروپایی باستانی بودند که یک پادشاهی را در اطراف شهر خاتوشا (بوغاز قلعه کنونی در شمال مرکزی ترکیه) تأسیس کردند. هیتیها از نخستین گروههایی بودند که از سرزمین اصلی هندواروپاییان هجرت کردند و به زبان هندواروپایی صحبت میکردند. امپراتوری هیتیها در بیشتر دوره هزاره دوم قبل از میلاد دوام آورد. منشا هیتیها احتمالا فراتر از دریای سیاه و در اروپا بوده است.[1]
امپراتوری هیتیها | |
---|---|
۳۰۰۰۰–۱۱۷۸ پیش از میلاد | |
قلمرو پادشاهی هیتیها در ۱۳۰۰ پیش از میلاد (منطقهٔ آبی) مصر (زرد) - آشور (سبز) | |
پایتخت | خاتوشا |
زبان(های) رایج | هیتی، لووی، اکدی، حتی |
حکومت | پادشاهی |
• ۱۶۰۰ پ. م | لابارنای اول (اولین) |
• ۱۱۷۸ پ. م | شوپ پیلولومای دوم (آخرین) |
دوره تاریخی | عصر برنز |
• بنیانگذاری | ۳۰۰۰۰ |
• فروپاشی | ۱۱۷۸ پیش از میلاد |
امروز بخشی از | ترکیه سوریه لبنان |
هیتیها به زبان هیتی که از شاخهٔ آناتولی خانوادهٔ هندواروپایی صحبت میکردند و کشوری پادشاهی در آناتولی (ترکیه امروزی) و میانرودان شمالی و سوریه تأسیس کردند و پایتخت آنها شهر خاتوشا (۱۱۸۰ تا ۳۰۰۰۰ پ. م) بود.
پادشاهی هیتیها که در اوج خود آناتولی مرکزی، شمال غربی سوریه تا اوگاریت و میانرودان تا بابل را در بر میگرفت، بین سالهای ۱۷۰۰ تا ۱۲۰۰ قبل از میلاد وجود داشت و در حدود ۱۲۰۰ قبل از میلاد به پایان رسید. در آن زمان تمام شرق مدیترانه در آشفتگی شدید بود. از آنجایی که بسیاری از شهرها در آتش سوختند، به آن فاجعه آتش میگویند. در عصر آهن پس از آن، امپراتوری هیتیها به چندین شهر- دولت مستقل تجزیه شد که برخی از آنها تا حدود ۷۰۰ سال پیش از میلاد وجود داشتند.
پادشاهی هیتی، یا حداقل منطقه اصلی آن، در زبان هیتی به عنوان سرزمین هاتی شناخته میشد. با این حال، هیتیها را نباید با حتیان اشتباه گرفت. حتیان ساکنان غیر هندواروپایی این منطقه بودند که پیش از ورود هیتیهای هندواروپایی به آناتولی، از هزاره دوم قبل از میلاد، در همانجا سکونت داشتند. زبان حتیان، حتی نامیده میشود. علاوه بر این، هیتیهایی که در انجیل از آنها نام برده شدهاست، احتمالاً مردمانی بودند که امروزه نوهیتیها نامیده میشوند. نوهیتیها گروههایی بودند که پس از فروپاشی پادشاهی هیتی در آناتولی از ۱۲۰۰ قبل از میلاد کنترل سوریه را در دست گرفتند. آنها با پیشینیان خود اشتراکات کمی داشتند و به زبان لووی صحبت میکردند.