Akin-abagatan a Taaw
taaw ti lawlaw ti Antartika / From Wikipedia, the free encyclopedia
Ti Akin-abagatan a Taaw (tinawtawagan pay a kas ti Nalatak nga Akin-abagatan a Taaw, Taaw Antartika, Taaw Abagatan a Polar ken Taaw Austral) ket buklen dagiti akin-abagatan unay a danum ti Taaw ti Lubong, a sapasap a maipan nga abagatan ti 60°S latitud ken lawlawenna ti Antartika.[1] A kas ti daytoy, daytoy ket naipanpanunotan a ti maikapat a kadakkelan kadagiti lima a kangrunaan a pannakabingbingay dagiti taaw (kalpasan ti Pasipiko, Atlantiko, ken Taaw Indiano, ngem dakdakkel ngem ti Taaw Artiko).[2] Daytoy a sona ti taaw ket isu ti ayan ti nalamiis, agpaamianan nga agay-ayus a danum manipud iti Antartika a nailalaok kadagiti napudpudot a subantartiko a danum.
Dagiti heograpo ket saanda nga agtutunos ti akin-amianan a pagbeddengan ti Akin-abagatan a Taaw wenno ti kaadda daytoy ken adu dagiti nangipanpanunot a dagiti danum ti daytoy ket paset ti Pasipiko, Atlantiko, ken Taaw Indiano. Dagiti dadduma pay ket nangipanpanunotda a ti pagsasabtan ti Antartiko, ti maysa a sona ti taaw nga agbalbaliw ti tiempo ti panawen, a kas mangisinsina ti Akin-abagatan a Taaw manipud kadagiti dadduma a taaw, imbes a ti maika-60 a paralelo.[3] Dagiti Australiano a turay ket naipanunotanda a ti Akin-abagatan a Taaw ket dagus a naisanglad ti abagatan ti Australia.
Ti Organisasion ti Internasional a Hidrograpiko (IHO) ket saan pay a nangikeddeng ti 2000 a panagipalpalawagna ti taaw nga adda ti abagatan ti 60°S. Ti kinaudi a naipablaak a panagipalplawagna kadagiti taaw ket napetsaan manipud idi 1953; daytoy ket saan a mangiraman ti Akin-abagatan a Taaw. Nupay kasta, ti kinaudi a panagipalpalawag ket inus-usar babaen ti IHO ken dagiti dadduma pay.