भारतीय वायुसेना
From Wikipedia, the free encyclopedia
भारतीय वायुसेना भारतीय सशस्त्र बलको वायु शाखा हो। यसको प्राथमिक विशेष काम भारतीय हवाई क्षेत्र सुरक्षित गर्नु र सशस्त्र द्वन्द्वको समयमा हवाई युद्ध सञ्चालन गर्नु हो। यो आधिकारिक रूपमा ८ अक्टोबर १९३२ मा ब्रिटिस साम्राज्यको सहायक वायुसेनाको रूपमा स्थापित भएको थियो जसले दोस्रो विश्वयुद्धको समयमा भारतको उड्डयन सेवालाई उपसर्ग रोयलको साथ सम्मान गरेको थियो। सन् १९४७ मा भारतले संयुक्त अधिराज्यबाट स्वतन्त्रता प्राप्त गरेपछि रोयल इन्डियन एयर फोर्सको नाम डोमिनियन अफ इन्डियाको नाम राखियो। सन् १९५० मा गणतन्त्रमा रूपान्तरण भएपछि उपसर्ग रोयल हटाइएको थियो।[9]
भारतीय वायुसेना | |
---|---|
स्थापना | २६ जनवरी १९५०; ७४ वर्ष पहिले (१९५०-०१-26) (वर्तमान सेवाको रूपमा)
८ अक्टोबर १९३२; ९१ वर्ष पहिले (१९३२-१०-08) (शाही भारतीय वायुसेनाको रूपमा) |
देश | भारत |
प्रकार | वायुसेना |
भूमिका | हवाई युद्ध |
आकार | १७०,५७६ सक्रिय मानिसहरू[1] १४०,००० आरक्षित मानिसहरू[2] लगभग १९२६+ विमानहरू< |
भाग | भारतीय सशस्त्र बल |
मुख्यालय | सचिवालय भवन, नयाँ दिल्ली |
आदर्श वाक्य(हरू) | नभः स्पृशं दीप्तम् अनुवाद: "आकाश छुने महिमा"[3][4][5] (श्रीमद्भगवद गीताबाट)[6] |
रङहरू | |
मार्च |
|
वार्षिकोत्सवहरू | ८ अक्टोबर (वायुसेना दिवस)[7][8] |
संलग्नताहरू | उल्लेखनीय कार्यहरू
|
वेबसाइट | indianairforce |
कमाण्डरहरू | |
कमान्डर-इन-चिफ | राष्ट्रपति द्रौपदी मुर्मु |
रक्षा प्रमुख | जनरल अनिल चौहान |
वायुसेना प्रमुख | विवेकराम चौधरी |
वायुसेनाका उपप्रमुख | अमर प्रीत सिंह |
उल्लेखनीय कमाण्डरहरू |
|
प्रतीक चिह्न | |
राउन्डेल | |
फिन फ्ल्यास | |
राष्ट्रपति रङ |
सन् १९५० यता भारतीय वायुसेनाले छिमेकी देश पाकिस्तानसँग चार पटक युद्ध गरिसकेको छ। भारतीय वायुसेनाले कार्यवाही गरेका अन्य प्रमुख कार्यवाहीहरूमा कार्यवाही विजय, कार्यवाही मेघदूत, कार्यवाही क्याक्टस र कार्यवाही पुमलाई समावेश छन्। भारतीय वायुसेनाको उद्देश्य शत्रुतापूर्ण शक्तिहरूसँगको संलग्नताभन्दा पनि विस्तारित छ, वायुसेनाले संयुक्त राष्ट्रसङ्घको शान्ति उद्देश्यमा भाग लिन्छ।
भारतका राष्ट्रपतिले भारतीय वायुसेनाको सर्वोच्च कमाण्डरको दर्जा पाएका छन्। १ जुलाई २०१७ सम्म, १,७०,५७६ कर्मचारीहरू भारतीय वायुसेनामा सेवामा छन्। वायुसेनाको प्रमुख, एक एयर चीफ मार्शल, एक चार-तारा अधिकारी हो र वायुसेनाको परिचालन कमान्डको ठुलो हिस्साको लागि जिम्मेवार छ। भारतीय वायुसेनामा कुनै पनि समयमा एक भन्दा बढी सेवारत एसीएम छैनन्। भारतीय वायुसेनाको मार्शलको दर्जा भारतका राष्ट्रपतिले इतिहासमा एक पटक अर्जन सिंहलाई प्रदान गरेका छन्। २६ जनवरी २००२ मा, सिंह भारतीय वायुसेनाको पहिलो र अहिलेसम्म, केवल पाँच तारे स्तरका अधिकारी बने।[10]