Amazonka
rzeka w Ameryce Południowej / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Amazonka?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Amazonka (port. Rio Amazonas, hiszp. Río Amazonas) – rzeka Ameryki Południowej o największym średnim przepływie na Ziemi. Jej długość jest sprawą kontrowersyjną[1], najczęściej podawana jest wartość 6400 km[3], jednak według innych źródeł[4] jest to pierwsza rzeka na świecie pod względem długości (7040 km), o 390 km dłuższa od Nilu. Amazonka ma największe na świecie dorzecze (o powierzchni ok. 7 mln km²) i największe zasoby wodne, w jej dorzeczu wyrastają największe lasy tropikalne. Nazwa najprawdopodobniej pochodzi od błędnie tłumaczonej nazwy amacunu – „niedźwiedź wodnych chmur”, którą rozpropagował w Europie, po roku 1540 Hiszpan, Francisco de Orellana, który jako pierwszy przepłynął rzekę z Andów do ujścia.
|
Ten artykuł od 2017-04 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. |
Ten artykuł dotyczy rzeki. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa. |
Delta Amazonki | |||
Kontynent | |||
---|---|---|---|
Państwo | |||
Rzeka | |||
Długość | 6400[1] (lub 7040[2]) km | ||
Powierzchnia zlewni |
7,2 mln km² | ||
Średni przepływ |
209 000 m³/s | ||
Źródło | |||
Miejsce | Quehuisha, Andy | ||
Wysokość |
5170 m n.p.m. | ||
Współrzędne | |||
Ujście | |||
Recypient | Ocean Atlantycki | ||
Współrzędne | |||
Mapa | |||
Dorzecze Amazonki | |||
| |||
|
Długość rzeki od wieków była sporna. Pomiar utrudniał nie tylko dylemat wyodrębnienia spośród ponad 200 dopływów właściwej rzeki, ale i dotarcie do ukrytych w niedostępnym terenie źródeł – rzetelny wybór dopływu powinien być poprzedzony wieloletnim pomiarem wielkości jego przepływu wody, aby uśrednić jego wahania w szerokich granicach. Długość nieuregulowanej rzeki zmienia się ciągle, szczególnie po powodziach: stare zakola zostają odcięte jako starorzecza, powstają nowe, rzeka na długich odcinkach płynie kilkoma ramionami o różnej długości, które zmieniają się na przestrzeni lat.