Baszta (Gorce)
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Baszta (540 m) – szczyt w Paśmie Lubania w Gorcach. Wznosi się w Tylmanowej, przy ujściu Ochotnicy do Dunajca. Wysokość względna Baszty nad lustrem wody w Dunajcu wynosi 160 m[1].
Państwo | |||
---|---|---|---|
Położenie | |||
Pasmo | |||
Wysokość |
540 m n.p.m. | ||
49°30′49,5″N 20°23′30,0″E | |||
|
Baszta stanowi zakończenie grzbietu opadającego z Makowicy w widły Dunajca i Ochotnicy, dokładnie naprzeciwko mostu przez Dunajec. Zarówno do Dunajca, jak i do doliny Ochotnicy Baszta obrywa się wielkimi skalnymi blokami. Dawniej wydobywano tu kamienie do budowy dróg[2]. Jej podnóżem, pomiędzy skałami Baszty i korytem Dunajca prowadzi droga wojewódzka nr 969. Pomiędzy Basztą a korytem Ochotnicy prowadzi tylko krótka i ślepa droga lokalna[1].
Podnóże Baszty pełni funkcję religijną i patriotyczną. Od strony bocznej drogi wmurowano w skały kapliczkę. Rozpoczyna się przy niej droga krzyżowa wiodąca grzbietem Baszty[3]. Jest to tzw. „kalwaria tylmanowska”[4]. W 2018 r. zamontowano kamień z tablicą upamiętniającą bohaterów walk 1914-1918[5].
Grzbiet Baszty stanowi dobry punkt obserwacyjny na dolinę Dunajca i położone na jego prawym brzegu szczyty Beskidu Sądeckiego. Wykorzystywany był w celach obronnych. W 1914 roku wojsko austro-węgierskie ciężkimi karabinami maszynowymi ostrzeliwało stąd wojska rosyjskie[2]. We wrześniu 1939 r. na skałach Baszty był posterunek obserwacyjny polskich wojsk[4].
Baszta znajduje się w granicach wsi Tylmanowa w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim, w gminie Ochotnica Dolna[1]. Prowadzi nią szlak turystyczny na szczyt Lubania. Jest to najbardziej uciążliwe i strome podejście w całych Gorcach[4].