Buckminsterfulleren
odmiana alotropowa węgla / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Buckminsterfulleren (lub buckyball) – fuleren C60 o kształcie kulistym. Posiada klatkową strukturę krystaliczną (dwudziestościan ścięty) przypominającą piłkę nożną, utworzoną z dwudziestu sześciokątów i dwunastu pięciokątów, z atomem węgla na każdym wierzchołku i wiązaniem na każdej krawędzi.
Właściwości chemiczne i fizyczne | |
Inne nazwy |
Buckyball; Fulleren-C60; [60]fulleren |
---|---|
Skład chemiczny | |
Układ krystalograficzny |
regularny |
Gęstość minerału |
1,65 g/cm³ |
Pierwszy raz świadomie wytworzony sztucznie w 1985 przez zespół w składzie: Harold Kroto, James R. Heath, Sean O’Brien, Robert Curl i Richard Smalley na Uniwersytecie Rice[1]. Kroto, Curl i Smalley zostali uhonorowani w 1996 Nagrodą Nobla za ich wkład w odkrycie buckminsterfullerenu oraz fulerenów ogólnie. Buckminsterfulleren jest najczęściej występującą w naturze cząsteczką fulerenu, w niewielkich ilościach można go znaleźć w zwykłej sadzy[2][3]. W stanie stałym oraz lotnym występuje w przestrzeni kosmicznej[4].
Buckminsterfulleren jest największym znanym obiektem wykazującym dualizm korpuskularno-falowy[5]. Jego odkrycie zapoczątkowało badania nowej dziedziny w chemii – fulerenów.