Filmografia Humphreya Bogarta
lista w projekcie Wikimedia / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Filmografia Humphreya Bogarta?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Humphrey Bogart (1899–1957) w trwającej 34 lata karierze występował w filmach, radiu, telewizji i na scenie. Zagrał w 74 produkcjach fabularnych[1]. Był trzykrotnie nominowany do nagrody Akademii Filmowej[2], z czego zdobył jednego Oscara[3]. Uznawany jest przez biografów i historyków za jedną z największych i najwybitniejszych gwiazd filmowych w historii amerykańskiego kina i „Złotej Ery Hollywood”[4]. W 1999 American Film Institute (AFI) ogłosił go „największym aktorem wszech czasów” (The 50 Greatest American Screen Legends)[5]. Po współczesne czasy stawiany jest jako wzorzec męskich ról[6].
Karierę rozpoczął w 1922, debiutując na Broadwayu[7]. Na deskach nowojorskich teatrów występował z przerwami do 1935[8], kiedy to zagrał w sztuce Skamieniały las pióra Roberta E. Sherwooda. Kreacja więźnia Duke’a Mantee przyniosła mu pierwszy szeroki rozgłos i pozwoliła na stworzenie nowego emploi[9]. W 1930 zadebiutował rolą Steve’a w filmie pełnometrażowym W górze rzeki (reż. John Ford) razem ze Spencerem Tracym[10]. Przez dwa lata był związany umową ze studiem Fox Film Corporation[11]. Na fali pozytywnego przyjęcia sztuki Skamieniały las, w 1936 przeniesiono ją na duży ekran (reż. Archie Mayo), gdzie powtórzył rolę Mantee i związał się kontraktem z Warner Bros.[12] Przez następnych pięć lat występował w produkcjach klasy B, zwykle w dramatach kryminalnych[13]. Uwagę krytyków zwrócił kreacjami w filmach Czarny legion (1937, reż. Michael Curtiz)[14] oraz Śmiertelny zaułek (1937, reż. William Wyler)[15]. Przełomem w karierze Bogarta był występ w gangsterskim heist noir High Sierra (1941, reż. Raoul Walsh)[16].
W ciągu następnej dekady aktor zagrał w produkcjach, które na trwałe wpisały się do kanonu klasyki amerykańskiej kinematografii: kryminale noir Sokół maltański (1941, reż. John Huston), w którym wcielił się w detektywa Sama Spade’a[17], melodramacie noir Casablanca (1942, reż. Michael Curtiz), gdzie partnerowała mu Ingrid Bergman[18], a kreacja Ricka Blaine’a zapewniła Bogartowi ogólnoświatową rozpoznawalność[19] oraz przyniosła mu pierwszą nominację do nagrody Akademii Filmowej w kategorii dla najlepszego aktora pierwszoplanowego[20], melodramacie przygodowo-wojennym Mieć i nie mieć (1944, reż. Howard Hawks) z Lauren Bacall[21], partnerującą mu również w filmach noir Wielki sen (1946, reż. Howard Hawks)[22] i Mroczne przejście (1947, reż. Delmer Daves)[23]. Kontynuację kariery stanowiły występy w dramacie przygodowym z elementami westernu Skarb Sierra Madre[24], a także w filmie noir Koralowa wyspa (oba z 1948 w reżyserii Hustona)[25]. W latach 50. Bogart zasłynął z ról w dramacie noir Pustka (1950, reż. Nicholas Ray)[26], komedii przygodowej Afrykańska królowa (1951, reż. John Huston) razem z Katharine Hepburn, za występ w której otrzymał nagrodę Akademii Filmowej za pierwszoplanową kreację Charliego Allnuta[27], dramacie wojennym Bunt na okręcie (1954, reż. Edward Dmytryk)[28], gdzie za główną rolę otrzymał ostatnią nominację do Oscara[29], oraz w komedii romantycznej Sabrina (1954, reż. Billy Wilder) z Audrey Hepburn i Williamem Holdenem[30].
W latach 1943–1949 i 1955 był notowany w pierwszej dziesiątce najbardziej dochodowych amerykańskich aktorów[31]. Trzy filmy z jego udziałem były zestawiane w pierwszej dziesiątce podsumowań roku w tamtejszym box offisie. Szesnaście filmów, w których Bogart wziął udział, było nominowanych przynajmniej do jednego Oscara, a sześć z nich zdobyło co najmniej jedną statuetkę[32]. Trzydzieści cztery produkcje z udziałem aktora, po uwzględnieniu inflacji, przekroczyło sumę 100 milionów dolarów dochodu z biletów na rynku krajowym[32].