Filmografia Jamesa Stewarta
lista w projekcie Wikimedia / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Filmografia Jamesa Stewarta?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
James Stewart (1908–1997) w trwającej 63 lata karierze występował w filmach, radiu, telewizji i na scenie. Pojawił się w 82 produkcjach fabularnych[1]. Pięciokrotnie uzyskiwał nominację do nagrody Akademii Filmowej[2] i trzykrotnie do Złotego Globu[3], z czego zdobył jedną statuetkę Oscara[4] oraz jedną nagrodę Hollywoodzkiego Stowarzyszenia Prasy Zagranicznej[5]. Uznawany jest za jednego z najwybitniejszych aktorów w historii kinematografii amerykańskiej i „Złotej Ery Hollywood”[6].
Karierę rozpoczynał na początku lat 30. od występów na Broadwayu[7], zbierając pozytywne oceny krytyków za kreacje w sztukach Goodbye Again (1932/1933)[8] czy Yellow Jack (1934)[9]. Pełnometrażowym debiutem Stewarta na dużym ekranie był występ w dramacie kryminalnym Morderca (1935)[10]. W latach 30. występował głównie w produkcjach z gatunku komedii romantycznych, partnerując w głównych rolach Jean Harlow w Żonie czy sekretarce (1936) i Janet Gaynor w Small Town Girl (1936)[11]. Istotnym punktem w początkowych latach jego kariery była kreacja Johna „Trucka” Crossa w dramacie sportowym Navy Blue and Gold (1937)[12].
W 1938 nawiązał współpracę z Frankiem Caprą, występując w dwóch przełomowych filmach – komedii romantycznej Cieszmy się życiem (1938) z Jean Arthur, dzięki której zyskał status gwiazdy[13], i w politycznym komediodramacie Pan Smith jedzie do Waszyngtonu (1939)[14], który przyniósł mu pierwszą nominację do nagrody Akademii Filmowej w kategorii dla najlepszego aktora pierwszoplanowego[15]. Do pozostałych ważnych produkcji Stewarta z lat 30. i 40. zalicza się western Destry znowu w siodle (1939) z Marlene Dietrich[16], komedie romantyczne Sklep za rogiem z Margaret Sullavan[17] i Filadelfijska opowieść (1940), gdzie partnerował w głównych rolach Cary’emu Grantowi i Katharine Hepburn[18], a jego kreacja reportera Macaulaya Connora przyniosła mu Oscara w kategorii dla najlepszego aktora pierwszoplanowego[19], oraz dramat z elementami fantasy To wspaniałe życie (1946) z Donną Reed[20].
W latach 50. zmienił wizerunek ekranowy, odchodząc od komedii romantycznej na rzecz bardziej mroczniejszych ról. Nawiązał współpracę z Anthonym Mannem, występując w wyreżyserowanym przez niego przebojowym westernie Winchester ’73 (1950)[21]. Uznanie przyniosła mu główna rola w komediodramacie fantasy Harvey (1950), za którą był nominowany do Oscara i Złotego Globu[22], i kreacja szeryfa Howarda Kempa w westernie Naga ostroga (1953) razem z Janet Leigh[23]. Dzięki współpracy z Alfredem Hitchcockiem stworzył w dreszczowcach psychologicznych Okno na podwórze (1954), gdzie partnerowała mu Grace Kelly, i Zawrót głowy (1958), razem z Kim Novak, kreacje o bardziej skomplikowanej osobowości[24][25]. Do ważnych filmów w późniejszym etapie kariery Stewarta zalicza się kryminalny dramat sądowy Anatomia morderstwa (1959)[26] oraz westerny Jak zdobywano Dziki Zachód i Człowiek, który zabił Liberty Valance’a (1962)[27]. W latach 70. występował głównie w telewizji[28]; za rolę w serialu Hawkins (1973–1974) otrzymał Złotego Globa dla najlepszego aktora w serialu dramatycznym[29].
W latach 1950, 1952–1959 i 1965 był notowany w pierwszej dziesiątce najbardziej dochodowych amerykańskich aktorów[30]. Dziesięć filmów z jego udziałem było zestawianych w pierwszej dziesiątce podsumowań roku w box offisie w Stanach Zjednoczonych, z czego Największe widowisko świata (1952), Okno na podwórze i Jak zdobywano Dziki Zachód osiągały najwyższą pozycję. Dwadzieścia sześć filmów, w których Stewart wziął udział, było nominowanych przynajmniej do jednego Oscara, a dziewięć z nich zdobyło co najmniej jedną statuetkę. Czterdzieści pięć produkcji z udziałem aktora, po uwzględnieniu inflacji, przekroczyło sumę 100 milionów dolarów dochodu z biletów na rynku krajowym[31].