Imperium tybetańskie
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Imperium tybetańskie – wczesny okres w historii Tybetu, który rozpoczął się wraz z powstaniem pierwszego państwa tybetańskiego w VII wieku n.e., i zakończył się jego późniejszym o dwieście lat rozpadem. Tybetańska państwowość mogła poszczycić się w tym czasie największym w historii zasięgiem terytorialnym i niespotykaną w wiekach późniejszych potęgą militarną.
618–842 | |
Stolica | |
---|---|
Ustrój polityczny | |
Typ państwa | |
Pierwszy Król | |
Ostatni Król | |
ekspansja zjednoczonych klanów |
618 |
Bezpotomna śmierć Langdarmy |
842 |
Religia dominująca |
VII wiek n.e. był okresem symultanicznego wzrostu trzech wielkich imperiów azjatyckich, cesarstwa chińskiego pod panowaniem dynastii Tang, ekspansji arabskiej oraz imperium tybetańskiego. Wszystkie one spierały się o wpływy w rejonach przebiegu niezwykle dochodowego jedwabnego szlaku oraz odcisnęły trwałe piętno na historii i kulturze Azji Centralnej. Wielkim nieobecnym tej rywalizacji były rozbite politycznie, w wyniku najazdu Heftalitów, Indie[1][2].
Historia złożonych relacji chińsko-tybetańskich rozpoczęła się właśnie w tym okresie i o ile we wzajemnych kontaktach kulturowo dominowały Chiny, o tyle militarnie górą pozostawali Tybetańczycy. To właśnie potęga Chin, które za dynastii Tang przeżywały swój okres klasyczny, jest miarą znaczenia tybetańskiego dorobku[3]. Sławny dyplomata i tybetolog Hugh E. Richardson stwierdził, że mając na uwadze ich polityczną równorzędność, ...osiągnięcia tybetańskiej państwowości powinny być rozpatrywane w perspektywie, charakterystycznej dla tego okresu siły i wielkości cesarstwa chińskiego[4].
Powszechnie przyjmuje się, iż podstawą tybetańskiego sukcesu było zażegnanie konfliktów klanowych w I poł. VII wieku. Negatywnym skutkiem tego wewnętrznego kompromisu był jednak znaczny wpływ wielkich rodów na bieg spraw państwowych. Wraz z rosnącym terytorium i umacnianiem się pozycji władcy taka struktura zaczęła zawodzić, dlatego też w celu zrównoważenia rodowych wpływów, coraz większą rolę w systemie sprawowania władzy zajmowali dobrze wykształceni buddyjscy mnisi. Zlekceważenie przywiązania do tradycji oraz narastająca frustracja doprowadziły ostatecznie do katastrofy i fragmentacji imperium (połowa IX wieku).