Izajasz (Kopiński)
prawosławny metropolita kijowski / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Izajasz (Kopiński)?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Izajasz, nazwisko świeckie Kopiński[1], rzadziej Kopiński-Borisowicz[2] (zm. 5 października 1640 w Kijowie) – biskup prawosławny I Rzeczypospolitej, prawosławny metropolita kijowski w latach 1631–1633.
Metropolita kijowski | |
Kraj działania | |
---|---|
Data urodzenia | |
Data i miejsce śmierci |
5 października 1640 |
Miejsce pochówku | |
Metropolita kijowski | |
Okres sprawowania |
1631–1633 |
Wyznanie | |
Kościół | |
Inkardynacja | |
Śluby zakonne |
przed 1615 |
Diakonat |
przed 1615 |
Prezbiterat |
do 1615 |
Chirotonia biskupia |
6 października 1620 |
Ukończył prawosławną szkołę w Ostrogu. Następnie został mnichem w ławrze Pieczerskiej. W późniejszym okresie sprawował kolejno funkcję ihumena monasteru Objawienia Pańskiego w Kijowie (1615–1616), Monasteru Międzygórskiego (1616–1620) oraz trzech monasterów ufundowanych przez Rainę Wiśniowiecką w dobrach rodowych (1619–1631).
W 1620 patriarcha jerozolimski Teofan III w tajemnicy wyświęcił nowych biskupów prawosławnych w Rzeczypospolitej, reaktywując tym samym nieistniejącą od unii brzeskiej hierarchię prawosławną w kraju. Ihumen Izajasz został wyświęcony na biskupa przemyskiego. De facto nigdy jednak nie objął swoich obowiązków, a jego chirotonia nie została uznana przez króla. W 1622 nawiązał kontakty z carem i patriarchą moskiewskim i całej Rusi, których prosił o pomoc materialną dla prawosławnych w Rzeczypospolitej, w szczególności dla kierowanych przez siebie monasterów na Naddnieprzu. Po śmierci metropolity Hioba w marcu 1631 bez zgody króla polskiego objął urząd metropolity kijowskiego. Było to możliwe dzięki poparciu Kozaków i kijowskiego bractwa prawosławnego. Izajasz skupił wokół siebie konserwatywną, niechętną unii część duchowieństwa świeckiego i zakonnego oraz prawosławnej szlachty, wzywał do walki z unią aż do jej całkowitego zniszczenia. W dalszym ciągu utrzymywał bliskie kontakty z Rosją, które – w interpretacji różnych autorów – miały prowadzić do podporządkowania prawosławia w Rzeczypospolitej Patriarchatowi Moskiewskiemu lub jedynie do zapewnienia sobie azylu w Rosji w przypadku usunięcia z katedry kijowskiej.
Na mocy decyzji sejmu konwokacyjnego z 1632 i sejmu elekcyjnego z 1633 hierarchia wyświęcona przez Teofana III miała zostać zastąpiona przez nowych biskupów – metropolitę Izajasza zastąpił na katedrze kijowskiej Piotr Mohyła. Izajasz odszedł z urzędu, zamieszkując w przekazanym mu w dożywocie monasterze św. Michała Archanioła o Złotych Kopułach. Pozostał jednak w konflikcie z nowym metropolitą, który w odróżnieniu od niego skłaniał się ku porozumieniu z unitami, jak również opowiadał się za reformami w Kościele prawosławnym i zmodernizowaniem go na wzór zachodni. W 1635 Izajasz na nowo zaczął podburzać prawosławne duchowieństwo przeciwko metropolicie Piotrowi, który w odpowiedzi usunął go z monasteru św. Michała Archanioła, a następnie z klasztorów w dobrach Wiśniowieckich. W 1638, po wydaniu królewskiego uniwersału wzywającego do prawosławno-unickiego porozumienia, Izajasz ogłosił Piotra Mohyłę apostatą. Zarzucił mu, że pragnąc zostać patriarchą kijowskim, zgodził się uznać zwierzchnictwo papieża i przyczynić się do ostatecznego zniszczenia Kościoła prawosławnego w Rzeczypospolitej. Rozpowszechniane przez Izajasza pogłoski wywołały panikę wśród mnichów monasterów na Naddnieprzu, którzy masowo zbiegli do Rosji; sam Izajasz, wobec braku perspektyw na odzyskanie urzędu metropolity lub chociaż przełożonego klasztorów w dobrach Wiśniowieckich, również pragnął się tam udać. Został jednak zatrzymany przez ludzi Piotra Mohyły i zmuszony do zamieszkania w Ławrze Pieczerskiej, gdzie pozostawał do śmierci.
Autor pouczeń duchowych kontynuujących myśl teologiczną i ascetyczną mnichów Athosu.