Język wernakularny
ojczysta mowa określonej populacji / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Język wernakularny (łac. vernacularum) – język (lub dialekt), który służy do komunikacji codziennej w obrębie jakiejś społeczności[1]; rodzimy język lub dialekt pewnej grupy ludności, pewnego regionu lub kraju[2]. Język wernakularny może przeciwstawiać się językowi szerzej stosowanemu jak lingua franca (np. języki narodowe a łacina w renesansie), językowi urzędowemu (np. język kurdyjski a język turecki w Turcji), dialektowi standardowemu (np. dialekt bawarski a język ogólnoniemiecki) czy też nomenklaturze naukowej (por. biologiczne nazewnictwo wernakularne).
Nie mylić z: język wehikularny. |
Na przykład w Europie Zachodniej aż do XVII wieku większość prac naukowych była pisana w języku łacińskim, który służył jako lingua franca. Prace napisane wówczas w językach romańskich określane są w tym kontekście jako napisane w języku wernakularnym.
Termin „język wernakularny” bywa definiowany na różne sposoby. Pod pojęcie to podkłada się także języki pozbawione standardowej postaci, form kodyfikacji czy też wypracowanej tradycji literackiej[3][4]. W podobnym kontekście bywa stosowane określenie „języki potoczne”[5][6]. W kontekście standaryzacji języków określenie vernacular funkcjonuje również jako synonim dialektu niestandardowego (nieliterackiego)[7]. Określa się w ten sposób pewne ustne odmiany języka, zwykle kojarzone z grupami o niższym statusie i mniej prestiżowe od pozostałych odmian (jak np. angielszczyzna afroamerykańska – African American Vernacular English)[8].
Termin pochodzi od łacińskiego vernaculus („rodzimy, domowy”) i od vernus – tak nazywano niewolnika, który urodził się w domu pana. Znaczenie przenośne zostało rozszerzone od zdrobnienia od słów vernaculus, vernacula. Varro, klasyczny gramatyk łaciński, używał terminu vocabula vernacula („słownictwo wernakularne”) dla odróżnienia słownictwa języka narodowego od leksyki obcej[9].