Krajowa Rada Narodowa
samozwańczy komunistyczny parlament (Polska; 1943–1947) / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Krajowa Rada Narodowa?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Krajowa Rada Narodowa (noc z 31 grudnia 1943 na 1 stycznia 1944 – 19 stycznia 1947) – ciało polityczne utworzone podczas II wojny światowej przez Polską Partię Robotniczą (PPR) o charakterze samozwańczego[1][2] polskiego parlamentu[3]. KRN sama określała się jako „faktyczna reprezentacja polityczna narodu polskiego, upoważniona do występowania w imieniu narodu i kierowania jego losami do czasu wyzwolenia Polski spod okupacji”[4].
Krajowa Rada Narodowa miała być parlamentem powstającego już faktycznie państwa komunistycznego. W manifeście KRN zapowiedziano powołanie Rządu Tymczasowego oraz budowę aparatu państwowego w terenie. Miały go tworzyć powstające w konspiracji rady narodowe. Koncepcja rad narodowych nawiązywała wprost do ustroju Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich opartego na systemie sowietów, czyli radach robotniczych, chłopskich i żołnierskich. Rady narodowe jako organy rewolucyjne miały sprawować pełnię władzy w terenie, a KRN – jako najwyższe ogniwo w systemie rad – w całym kraju[5].
KRN powstała z inicjatywy Władysława Gomułki bez uprzedniej formalnej zgody moskiewskiej centrali[6], zorientowanej wówczas na „jednolitofrontową” linię polityczną[7], ale z jej późniejszą akceptacją[8]. KRN miała być według planów Gomułki[9], a później również Stalina, alternatywą polityczną dla Rządu RP na uchodźstwie (ówcześnie rząd Stanisława Mikołajczyka) i struktur Polskiego Państwa Podziemnego[2][10], a jej powstanie było ostrzeżeniem dla Rządu RP na uchodźstwie, że jeśli ten nie zmieni polityki wobec ZSRR, to Stalin może uchylić się od wznowienia stosunków dyplomatycznych i uznać KRN jako nowy polski ośrodek kierowniczy[11]. Powstanie KRN Władysław Gomułka nazwał „swoistym zamachem stanu w podziemiu”[12].
KRN w okresie okupacji niemieckiej reprezentował PPR i ugrupowania od niej zależne[13]. 18 lipca 1944 roku Związek Patriotów Polskich przekazał Krajowej Radzie Narodowej swój dorobek organizacyjny i siłę zbrojną[14]. Po czerwcu 1945 do KRN dokooptowani zostali w wyniku realizacji postanowień konferencji jałtańskiej przedstawiciele Stronnictwa Ludowego Stanisława Mikołajczyka[15], którzy zgodzili się uczestniczyć w kontrolowanym przez PPR, a uznanym międzynarodowo Tymczasowym Rządzie Jedności Narodowej do czasu wolnych wyborów w Polsce, przewidzianych ustaleniami mocarstw w Jałcie[16].