Krzyż pokutny w Stargardzie
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Krzyż pokutny w Stargardzie znajduje się przy rozgałęzieniu dróg prowadzących do Chociwla i Maszewa, po lewej stronie szosy, około 1 kilometra na wschód od Bramy Wałowej. Jest największym krzyżem pokutnym w Europie[1] i drugim co do wielkości na świecie[1].
Państwo | |||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Miejscowość | |||
Typ obiektu | |||
Całkowita wysokość |
3,77 m | ||
Ważniejsze przebudowy |
2004/2005 | ||
53°20′47,16″N 15°03′29,72″E | |||
|
Wykonany został w miejscowym warsztacie z jednego bloku[2] wapienia gotlandzkiego[1] lub olandzkiego[2]. Jego całkowita wysokość wynosi 3,77 metra[1] (nad powierzchnię ziemi wystaje około 2,77 m[1]), a grubość 15 cm[2]. Krzyż waży około 2 ton[1]. Wapień składa się głównie z kalcytu, akcesorycznie z substancji ilastej oraz bezpostaciowej wolnej krzemionki. W strukturze wapienia widoczna jest w miejscu z inskrypcją skamielina łodzika[2].
Na awersie krzyża umieszczony został wysokiej klasy wizerunek ukrzyżowanego Chrystusa oraz napis w języku dolnoniemieckim[1]: Boże bądź łaskaw dla Hansa Billeke, roku 1542[1].
Na rewersie krzyża znajduje się napis, który jest różnie (niekiedy sprzecznie) tłumaczony w polskiej literaturze np: Roku 1542 Hans Billeke został zabity żelaznym prętem przez Lorentza Madera - jego matki siostry syna[1] lub: W 1542 roku Hans Billeke zamordował w końcu żelazną siekierą mordercę swojego siostrzeńca[3] (oryginał: A[n]no x.v.lii.erschlage[n].hans.billeke.vo[n]lore[n]tz.mader.mith.eim.schane.yser.siner.moder.syster.so[n]).
Na przełomie 2004/2005 krzyż przeszedł gruntowną konserwację[1], która miała na celu wstrzymanie procesów niszczenia wapienia, przywrócenie czytelności inskrypcji i reliefu oraz zabezpieczenie obiektu na przyszłość[2].
- Rysunek i napis na awersie krzyża
- Napis na rewersie krzyża