Maurycy Beniowski
polski żołnierz, podróżnik i awanturnik / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Maurycy Beniowski?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Maurycy August Beniowski (właśc. Mateusz Maurycy Michał Franciszek Serafin August Beniowski, węg. Benyovszky Móric, słow. Móric Beňovský; ur. przed 20 września 1746[uwaga 1] we Vrbovém, zm. 23 maja 1786 na Madagaskarze)[1] – węgiersko-słowacko-polski szlachcic, uczestnik konfederacji barskiej, zesłaniec, uciekinier i podróżnik, kolonizator i „król” Madagaskaru, autor poczytnego pamiętnika.
Data i miejsce urodzenia |
przed 20 września 1746 | ||
---|---|---|---|
Data i miejsce śmierci |
prawdopodobnie 23 maja 1786 | ||
Przyczyna śmierci |
postrzelony w potyczce z Francuzami | ||
Rodzice |
Samuel Benyovszky | ||
Małżeństwo |
Anna Zuzanna Hönsch | ||
| |||
|
W Rzeczypospolitej brał udział w konfederacji barskiej, za co został zesłany najpierw w głąb Rosji, następnie na Syberię i w końcu na Kamczatkę, z której zorganizował ucieczkę statkiem. Przebył trasę od Morza Arktycznego i wybrzeży Alaski, poprzez Japonię i Tajwan do Makau w Chinach, skąd poprzez francuskie kolonie na Oceanie Indyjskim i południowe wybrzeża Afryki dostał się do Europy. Odwiedził również Amerykę Północną i wspierał rodzące się Stany Zjednoczone. Z ramienia Francji był kolonizatorem Madagaskaru, gdzie został w 1776 roku obwołany przez tubylców „wielkim królem” (ampansakebe) wyspy[2] i gdzie prawdopodobnie podczas jednego z kolejnych pobytów zginął w potyczce z Francuzami.
Był autorem głośnych pod koniec XVIII wieku Pamiętników, w których opisał swój udział w konfederacji i brawurową ucieczkę z Kamczatki.
Był arystokratą pochodzenia węgiersko-słowackiego, uważał się jednak również za Polaka, co podkreślał kilkakrotnie w swych Pamiętnikach[3].
Bohater wielu utworów literackich, z których najważniejszym jest poemat dygresyjny Juliusza Słowackiego Beniowski.