Samookaleczenie
umyślne uszkodzenie własnego ciała / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Samookaleczenie?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Samookaleczenie, samouszkodzenie, samozranienie[1] (ang. self-harm, self-injury, self-inflicted violence) – zjawisko o wielu nazwach i definicjach, które można skrótowo określić jako celowe zranienie się.
Blizny na przedramieniu po wcześniejszym samookaleczeniu się | |||
|
Jedną z przyjętych definicji jest „dowolny akt, wynikiem którego nie jest śmierć, a którego celem lub efektem jest samouszkodzenie, lub który składa się z zażywania leków bądź innych substancji ponad powszechnie przyjętą lub terapeutyczną dawkę”[2]. Inna definicja dostępna w literaturze to „dowolne samozranienie lub samozatrucie, bez względu na motywację”[3]. Jeszcze innym wyjaśnieniem terminu jest „celowa, samozadana destrukcja tkanek ciała bez intencji samobójczej, która nie jest społecznie akceptowana”[4]. Z kolei definicja Międzynarodowego Towarzystwa Badania Samookaleczania (ang. International Society for the Study of Self-Injury) definiuje zjawisko jako „celowe, samozadane obrażenie tkanki ciała bez intencji samobójczej i w celach niepopieranych społecznie bądź kulturowo”[5]. Niektóre definicje samookaleczania wliczają także próby samobójcze do zakresu tego zjawiska[6].
Istnieje wiele różnych terminów, którymi można nazwać samookaleczenie[7]. Wlicza się w to: para-samobójstwo (ang. parasuicide), próba samobójcza (ang. attempted suicide lub suicide attempt), samookaleczające zachowania (ang. self-damaging behaviour), samozatrucie (self-poisoning) lub samookaleczanie (ang. self-harm, self-injury lub self-mutilation)[8]. W Europie i Australii najczęściej literatura wspomina o Deliberate Self-Harm (DSH, pol. „celowe samozranienie”), w czasie, gdy północnoamerykańskie badania posługują się terminem Non-Suicidal Self-Injury (NSSI, pol. "niesamobójcze samookaleczenie")[9]. Co ciekawe, ten sam termin może mieć różne znaczenie w różnych krajach – w Zjednoczonym Królestwie termin DSH oznacza każde samookaleczenie, bez względu na motywację, zaś w USA wyklucza się z tej definicji akty dokonane z intencją samobójczą[10]. Istnieje także określenie Self Injurous Behaviour (SIB, pol. zachowania samoraniące)[11]. Pomimo różnicach w terminologii i definicjach, badania wykazały, że częstotliwość samookaleczania jest taka sama w różnych badaniach i krajach[12].
W pracach polskojęzycznych można się spotkać aż z 27 terminami na opisanie samookaleczenia[13]. Najpopularniejsze z nich to, poza samookaleczaniem, samouszkodzenie lub samozniszczenie[14].