Sowiecka dywersja zbrojna na Kresach Wschodnich w latach 1921–1925
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Sowiecka dywersja zbrojna na Kresach Wschodnich w latach 1921–1925 – akty agresji skierowane przeciwko odrodzonemu państwu polskiemu, dokonywane przez Rosję Sowiecką już po zawarciu w 1921 pokojowego traktatu ryskiego.
- Osobny artykuł: Granica polsko-radziecka.
Po zakończeniu działań wojennych związanych z wojną polsko-bolszewicką w latach 1919–1920, władze sąsiedniej Rosji Sowieckiej postanowiły zorganizować we wschodniej części II Rzeczypospolitej szeroko zakrojone działania dywersyjno-terrorystyczne w celu zdestabilizowania tego obszaru i oderwania Kresów Wschodnich od Rzeczypospolitej. Zadanie zostało powierzone Zarządowi Wywiadowczemu (Rawiedupr) Sztabu Generalnego Armii Czerwonej, do którego zadań należało m.in. prowadzenie tzw. aktywnego wywiadu. Po zawarciu między Polakami i Sowietami traktatu pokojowego w Rydze 18 marca 1921, Razwiedupr rozpoczął latem tego roku operację formowania i przerzucania oddziałów dywersyjnych na wschodnie tereny II Rzeczypospolitej. Oprócz prowadzenia działań zbrojnych (mordowanie urzędników państwowych i policjantów, grabienie mienia, niszczenie urzędów i własności prywatnej) do ich zadań należała też agitacja rewolucyjna wśród miejscowej ludności (inspirowanie waśni między zamieszkującymi Rzeczpospolitą Białorusinami i Ukraińcami a Polakami) w celu doprowadzenia do wybuchu masowego ruchu partyzanckiego przeciwko polskim władzom. Ostatecznym celem było oderwanie ziem kresowych od Polski i przyłączenie ich do Rosji Sowieckiej. Bandy włamywały się do kilkudziesięciu kilometrów w głąb Rzeczypospolitej[1]. Do 1924 dokonały ponad 200 napadów[2]. Działa dywersyjne miały też na celu przekonać o rzekomym „antypolskim powstaniu”, co było sowieckim kłamstwem i propagandą, jednak dla kilku milionów Polaków zamieszkujących Kresy Wschodnie wydarzenia te spowodowały uczucie niepokoju[3].