Sygnalizacja komórkowa
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Sygnalizacja komórkowa – część złożonego systemu komunikacji, który reguluje procesy zachodzące w komórkach i koordynuje ich aktywność.
Organizmy jednokomórkowe zmieniają swoje zachowanie w odpowiedzi na różne zmiany w środowisku. Choć generalnie komórki bakterii czy drożdży są indywidualnymi organizmami, potrafią się ze sobą komunikować i wpływać na siebie. Przykładowo komórki drożdży produkują specjalne czynniki, które dla sąsiednich komórek przeciwnego typu płciowego są sygnałem, by przygotowały się do koniugacji. Bakterie komunikują się ze sobą w zależności od zagęszczenia populacji – zjawisko to określane jest mianem quorum sensing[1].
Komórki wielokomórkowych organizmów wykrywają i odpowiadają na niezliczoną ilość wewnątrz- i zewnątrzkomórkowych sygnałów[1]. Mechanizmy komunikacji komórek takich organizmów wykazują ogromną złożoność. Komórki potrafią odbierać, selekcjonować, analizować i odpowiadać na sygnały ze środowiska oraz od innych komórek[2]. W komunikacji między komórkami takich organizmów często pośredniczą pozakomórkowe cząsteczki sygnałowe[1]. Cząsteczki służące do komunikacji między różnymi osobnikami w obrębie gatunku nazywane są feromonami[3].
Organizm o rozbudowanym systemie komunikacji musi koordynować procesy, które w nim zachodzą. Sygnały komórkowe kontrolują m.in. wzrost komórki, apoptozę, różnicowanie, ruch, zdolność do adaptacji[4] i już na wczesnym etapie rozwoju komórki determinują jej przyszłą rolę oraz funkcję[5]. Bodźcami wyzwalającymi odpowiedź komórkową mogą być małe cząsteczki (np. jony), większe cząsteczki (np. hormony, cytokiny, czynniki wzrostu, toksyny, alergeny), a także takie zjawiska jak kontakt komórka-komórka, adhezja komórkowa do składników macierzy międzykomórkowej, deformacje komórki bądź jej uszkodzenie[4].