Wielki pożar Smyrny
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Wielki pożar Smyrny (w historiografii greckiej Katastrofa Smyrny, gr: Καταστροφή της Σμύρνης, tur: Büyük İzmir Yangını) – pożar, który w dniach 13–17 września 1922 zniszczył całkowicie dzielnice chrześcijańskie (grecką, francuską i ormiańską), nie wyrządzając równocześnie żadnych strat w kwartałach żydowskim i tureckim[1], portowego miasta Smyrna (Izmir) we wrześniu 1922 roku, pozostając jednym z największych pożarów w czasach nowożytnych. Wydarzenie to zakończyło wojnę grecko-turecką lat 1919–1922, ostatecznie przypieczętowując klęskę armii greckiej i planów aneksji terenów Azji Mniejszej zamieszkiwanych od 2500 lat przez prawosławnych Greków (Wielka Idea). Spaleniu miasta towarzyszyła masakra jego chrześcijańskich mieszkańców (głównie Greków i Ormian), dokonana przez wojska tureckie. W ocenie autorów greckich[2] i wielu zagranicznych[2] pożar rozmyślnie spowodowali Turcy[uwaga 1]. Zdaniem przedstawicieli ówczesnej administracji tureckiej, wspartych opinią wyższych urzędników brytyjskich, pożarowi winni byli Ormianie, bądź Grecy, występujący w przebraniu tureckich żołnierzy[uwaga 2]. Jeszcze w trakcie trwającego pożaru, rozpoczęła się deportacja dorosłych mężczyzn - greckich mieszkańców miasta. Rozkaz kilkakrotnie ponawiano, ze skutkiem śmiertelnym dla większości deportowanych[potrzebny przypis]. Pozostałej części greckiej ludności zezwolono na emigrację do Grecji.