Holodomori
From Wikipedia, the free encyclopedia
Holodomori ( ukrainisht: Голодомо́р, IPA: [ɦolodoˈmɔr] ; [1] rrjedh nga ukrainisht: морити голодом, moryty holodom, 'të vrasësh me uri'), [lower-alpha 1] [2] [3] i njohur gjithashtu si Terrori-Uri [4] [5] [6] ose Uria e Madhe, [7] ishte një zi buk e shkaktuar nga njeriu në Ukrainën Sovjetike nga viti 1932 deri në vitin 1933 që vrau miliona ukrainas . Holodomori ishte pjesë e më të gjërës uri sovjetike të viteve 1930-1933, e cila preku zonat kryesore prodhuese të grurit në Bashkimit Sovjetik . [8]
Megjithëse studiuesit pajtohen njëzëri se shkaku i urisë ishte dora e njeriut, a përbën apo jo Holodomori një gjenocid mbetet e diskutueshme. [9] Disa historianë arrijnë në përfundimin se zia e bukës ishte planifikuar dhe përkeqësuar nga Josif Stalini për të eliminuar një lëvizje të mundshme ukrainase për pavarësi. [10] Të tjerë sugjerojnë se uria ishte kryesisht pasojë e industrializimit të shpejtë sovjetik dhe kolektivizimit të bujqësisë. [11] [12] [13]
Ukraina ishte një nga shtetet më të mëdha grurëprodhuese në BRSS dhe iu nënshtrua kuotave të paarsyeshme të drithit, më të larta se pjesa tjetër e BRSS-së. [14] [15] Kjo bëri që Ukraina të goditet veçanërisht rëndë nga uria. [8] Vlerësimet e hershme të numrit të vdekjeve nga studiues dhe zyrtarë qeveritarë ndryshojnë shumë. [16] Një deklaratë e përbashkët drejtuar Kombeve të Bashkuara e nënshkruar nga 25 vende në 2003-in deklaroi se 7–10 milionë njerëz vdiqën. [17] Megjithatë, bursa aktuale vlerëson një gamë dukshëm më të ulët, me 3.5 deri në 5 milionë viktima. [18] Ndikimi i përhapur i urisë mbi Ukrainën vazhdon edhe sot e kësaj dite. [19]
Që nga viti 2006, Holodomori është njohur nga Parlamenti Evropian, [20] [21] Ukraina, [22] dhe 25 vende të tjera, si një gjenocid kundër popullit ukrainas të kryer nga qeveria sovjetike.