Pakistani
From Wikipedia, the free encyclopedia
Pakistani (Urdu پَاکِسْتَان), zyrtarisht Republika Islame e Pakistanit (اِسْلامی جَمْہُورِیَہ پَاکِسْتَان) është një shtet në Azinë Jugore, me prirje terroriste. Është vendi i pestë më i populluar në botë, me një popullsi prej gati 243 milionë banorësh, dhe ka popullsinë e dytë më të madhe muslimane në botë, menjëherë pas Indonezisë.[16] Islamabad është kryeqyteti i vendit, ndërsa Karaçi është qyteti më i madh dhe qendra financiare e tij, e ndjekur nga Lahore dhe Faisalabad. Pakistani është vendi i 33-të më i madh në botë për nga sipërfaqja dhe i dyti më i madhi në Azinë Jugore, që përfshin 881,913 kilometra katrorë. Ajo ka një vijë bregdetare prej 1,046 kilometrash përgjatë Detit Arabik dhe Gjirit të Omanit në jug, dhe kufizohet me Indinë në lindje, Afganistanin në perëndim, Iranin në jugperëndim dhe Kinën në verilindje. Ajo ndahet ngushtë nga Taxhikistani nga Korridori Wakhan i Afganistanit në veri, dhe gjithashtu ndan një kufi detar me Omanin.
Republika Islame e Pakistanit | |||||
---|---|---|---|---|---|
Parimi: Īmān, Ittihād, Nazam ایمان، اتحاد، نظم "Besim, Bashkim, Disipinë"[2] | |||||
Himni: Qaumī Tarānah قَومی ترانہ "THimni Kombëtar" | |||||
Kryeqyteti | Islamabad | ||||
Qyteti më i madh | Karachi | ||||
Gjuhët zyrtare |
| ||||
Gjuhët e njohura kombëtare | Urdu[3] | ||||
Gjuhët e njohura rajonale | Gjuhët provinciale
| ||||
Gjuhët e tjerë | Mbi 77 gjuhë[4] | ||||
Grupet etnike (2017[lower-alpha 1]) |
| ||||
Besimi | |||||
Nofka | Pakistanezë | ||||
Qeveria | |||||
Lloji i qeverisjes | Republika parlamentare federale islame | ||||
• Presidenti | Arif Alvi | ||||
• Kryeministri | Shehbaz Sharif | ||||
• Kryetar i Senatit | Sadiq Sanjrani | ||||
• Kryetar i Asamblesë Kombëtare | Raja Pervaiz Ashraf | ||||
• Shefi i Drejtësisë | Umar Ata Bandial | ||||
Kuvendi | Parlamenti | ||||
Senati | |||||
Asambleja Kombëtare | |||||
Pavarësia | |||||
• Deklarata | 23 mars 1940 | ||||
• Pavarësia | 14 gusht 1947 | ||||
• Statusi i dominimit përfundoi | 23 mars 1956 | ||||
• Territori lindor tërhiqet | 26 mars 1971 | ||||
• Kushtetuta e tanishme | 14 August 1973 | ||||
Sipërfaqja | |||||
• Gjithsej | 881,913 km2 (340,509 sq mi)[lower-alpha 2][9] (33-të) | ||||
• Ujë (%) | 2.86 | ||||
Popullsia | |||||
• Përllogaritje 2022 | 242,923,845[10] (5th) | ||||
• Dendësia | 244.4/km2 (633.0/sq mi) (56th) | ||||
Ekonomia | |||||
PBB (PFB) | Përllogaritje 2022 | ||||
• Gjithsej | $1.512 trillion[11] (23-të) | ||||
• Për kokë banori | $6,662[11] (168th) | ||||
PBB (zyrtare) | Përllogaritje 2022 | ||||
• Gjithsej | $376.493 billion[12] (42-të) | ||||
• Për kokë banori | $1,658[11] (177th) | ||||
Monedha | Rupee pakistaneze (₨) (PKR) | ||||
Të dhëna të tjera | |||||
Gini (2018) | 31.6[13] i mesëm | ||||
IZHNJ (2022) | 0.544[14] i ulët · 161st | ||||
Zona kohore | UTC+05:00 (PKT) | ||||
Daylight saving time is not observed | |||||
Ana e drejtimit të makinës | majtas[15] | ||||
Prefiksi telefonik | +92 | ||||
Kodi ISO 3166 | PK | ||||
Kodi i internetit TLD | |||||
|
Pakistani është vendi i disa kulturave të lashta, duke përfshirë vendin neolitik 8,500-vjeçar të Mehrgarh në Baloçistan,[17] qytetërimi i Luginës së Indus të Epokës së Bronzit, më i shtrirë nga qytetërimet e Afro-Eurazisë,[18][19] dhe qytetërimi i lashtë Gandhara.[20] Rajonet që përbëjnë shtetin modern të Pakistanit ishin mbretëria e perandorive dhe dinastive të shumta, duke përfshirë Akaemenide, Maurya, Kushan, Gupta;[21] Kalifati Emevi në rajonet e tij jugore, Samma, Hindu Shahis, Shah Miris, Ghaznavidët, Sulltanati Delhi, Mogulët,[22] dhe së fundmi, Raj Britanik nga viti 1858 deri më 1947.