Polsha-Litva munosabatlari
From Wikipedia, the free encyclopedia
Polsha-Litva munosabatlari — XIII asrdan Mindaugas boshchiligidagi Litva knyazligi Rossiya hududining bir qismini egallab oladi. Shu tariqa oʻsha paytda parchalanib ketgan Polsha Qirolligi bilan chegara oʻrnatiladi va ikki davlat oʻrtasida munosabatlar boshlanadi. Keyinchalik Polsha-Litva munosabatlari yaxshilandi, natijada ikki davlat oʻrtasida shaxsiy ittifoq paydo boʻldi. XVI asrning oʻrtalaridan XVIII asr oxirigacha Polsha va Litva birlashib, Polsha-Litva Hamdoʻstligini tashkil etdi. Bu davlatlar Avstriya, Prussiya va Rossiya tomonidan boʻlinganidan keyin hamdoʻstlik tugatildi.[1] Birinchi jahon urushidan keyin ikki davlat mustaqillikka erishgandan soʻng, Polsha-Litva munosabatlari millatchilik tuygʻularining kuchayishi tufayli doimiy ravishda yomonlashdi. Vilnyus hududidagi qurolli toʻqnashuvlarmunosabatlarning yomonlashishiga olib keldi. Ikkinchi Jahon urushi paytida Polsha va Litva hududlari Sovet Ittifoqi va fashistlar Germaniyasi tomonidan ishgʻol qilindi, ammo polyaklar va litvaliklar oʻrtasidagi munosabatlar dushmanligicha qoldi. Ikkinchi Jahon urushi tugagandan soʻng, Polsha Sovet davlatiga qoʻshni, Litva esa Sovet respublikasi sifatida Sharqiy blokda joylashgan edi. Kommunizmning qulashi bilan ikki davlat oʻrtasidagi munosabatlar tiklandi.[2]