Phong trào dân chủ Gwangju
From Wikipedia, the free encyclopedia
Khởi nghĩa Gwangju (tiếng Hàn: 광주 민주화 항쟁mã ngôn ngữ: kor được nâng cấp thành mã: ko ; Hanja: 光州民主化抗爭), hoặc Thảm sát Gwangju, hay còn được gọi là Khởi nghĩa Dân chủ 18 tháng 5 theo UNESCO[2] hoặc Phong Trào Dân chủ Hóa Gwangju 18 Tháng 5[3] (5·18 광주 민주화 운동; 五一八光州民主化運動; Ngũ Nhất Bát Quang Châu Dân chủ hóa Vận động hoặc 5·18 (18 Tháng 5; 오일팔; 五一八; chữ La Mã: Oilpal; từ Hán Việt: Ngũ Nhất Bát - vì nhắc đến ngày phong trào khởi xướng)) là cuộc nổi dậy quần chúng ở thành phố Gwangju của Hàn Quốc từ ngày 18 đến ngày 27 tháng 5 năm 1980. Ước tính có khoảng hơn 2.000 người đã thiệt mạng trong các cuộc đụng độ.[4] Sự việc bắt đầu khi người dân Gwangju tự vũ trang bản thân bằng cách cướp các xưởng vũ khí của cục cảnh sát địa phương sau khi sinh viên trường Đại Học Chonnam biểu tình chống chính phủ độc tài quân sự của Tổng thống Chun Doo-hwan cùng luật giới nghiêm và bị cảnh sát đàn áp tàn bạo.[5][6][7]
Bài viết này là một bản dịch thô từ ngôn ngữ khác. |
Phong trào Dân chủ hóa Gwangju | |||
---|---|---|---|
Một phần của phong trào dân chúng | |||
Tòa Kỷ niệm Dân chúng 18 tháng 5 | |||
Ngày | 18–27 tháng 5 năm 1980 | ||
Địa điểm | |||
Nguyên nhân | |||
Mục tiêu | Dân chủ hóa | ||
Hình thức | Diễn hành biểu tình và chống lệnh công dân, sau khởi nghĩa vũ trang | ||
Kết quả | Phong trào thân dân chủ nổi lên; vài thương vong thường dân, quân nhân | ||
Các phe trong cuộc xung đột dân sự | |||
| |||
Nhân vật thủ lĩnh | |||
| |||
Thương vong | |||
| |||
Lên đến 2,000; xem phần Thương vong. |
Tán thành hay phản đối cuộc khởi nghĩa từ lâu đã là điểm phân biệt tư tưởng bảo thủ và cực hữu với phe chính thống, cấp tiến trong những người Hàn Quốc. Các nhóm cực hữu đã cố từ chối coi đây cuộc nổi dậy, một luận điểm là vì nó nổ ra trước khi Chun Doo-hwan chính thức nhậm chức nên chỉ cuộc biểu tình sinh viên thôi thì không thể châm ngòi được; tuy nhiên Chun Doo-hwan đã trở thành trên thực tế lãnh đạo của Hàn Quốc kể từ khi lên nắm quyền ngày 12 tháng 12 năm 1979, sau khi làm cuộc đảo chính thành công chống chính phủ trước.[8][9]
Trong nhiệm kỳ tổng thống Chun-Doo-hwan, chính quyền đã gọi sự kiện là "cuộc phản loạn do những cảm tình viên cộng sản cùng đám quá khích chủ trương".[10] Năm 1997, nghĩa trang quốc gia cùng ngày kỷ niệm và các chính sách "bồi thường và khôi phục danh dự" cho các nạn nhân được thành lập.[11]
Năm 2011, Viện Hồ sơ Lưu trữ Khởi nghĩa Dân chủ 18 Tháng 5 chống lại Quân chính 1980 đặt ở tòa thị chính Gwangju được ghi vào Di sản Ký ức Thế giới của Tổ chức Giáo Khoa Văn Liên hợp Quốc.