Phương ngữ Phúc Châu
From Wikipedia, the free encyclopedia
Phương ngữ Phúc Châu (giản thể: 福州话; phồn thể: 福州話; bính âm: Fúzhōuhuà; FR: Hók-ciŭ-uâⓘ) còn gọi là tiếng Phúc Châu hay Phúc Châu thoại, là một phương ngữ uy tín của nhánh Mân Đông của nhóm tiếng Mân, được nói chủ yếu ở khu vực Mân Đông, mạn đông tỉnh Phúc Kiến. Giống như nhiều phương ngữ tiếng Hán khác, khối từ vựng phương ngữ Phúc Châu gồm chủ yếu hình thái đơn âm tiết mang thanh điệu[4] và có cú pháp phân tích chủ yếu. Mặc dù nhánh Mân Đông tương đối gần với Mân Nam hoặc Phúc Kiến hơn so với các nhánh Hán khác như Quan thoại, Ngô hoặc Khách Gia nhưng chúng vẫn không thể hiểu lẫn nhau.
Phương ngữ Phúc Châu | |
---|---|
福州話 / Hók-ciŭ-uâ 福州語 / Hók-ciŭ-ngṳ̄ 平話 / Bàng-uâ | |
Phát âm | [huʔ˨˩ tsju˥˧ wɑ˨˦˨] |
Sử dụng tại | Trung Quốc (Phúc Châu và các huyện lân cận) và Đài Loan (Quần đảo Mã Tổ), Thái Lan (Chandi và Lamae), Singapore, Malaysia (Sibu, Miri, Sepang, Bintulu, Yong Peng, Sitiawan, và Ayer Tawar) và Indonesia (Semarang và Surabaya) |
Tổng số người nói | < 10 triệu người |
Dân tộc | người Phúc Châu |
Phân loại | Hán-Tạng
|
Ngôn ngữ tiền thân | Tiếng Hán thượng cổ
|
Hệ chữ viết | Chữ Hán và Bình thoại tự (Chữ Phúc Châu La Mã hoá) |
Địa vị chính thức | |
Ngôn ngữ chính thức tại | Đài Loan (Phương ngữ Mã Tổ)[1] |
Ngôn ngữ thiểu số được công nhận tại | một trong những ngôn ngữ theo luật định cho các thông báo giao thông công cộng tại Quần đảo Mã Tổ, Đài Loan[2] |
Mã ngôn ngữ | |
Glottolog | fuzh1239 [3] |
Linguasphere | 79-AAA-ice |
Phương ngữ Phúc Châu ở tỉnh Phúc Kiến, các khu vực có nói dạng thức chuẩn có màu xanh đậm. 1: Phúc Châu, 2: Mân Hầu, 3: Phúc Khánh, 4: Liên Giang, 5: Bình Nam 6: La Nguyên, 7: Cổ Điền, 8: Mân Thanh, 9: Trường Lạc, 10: Vĩnh Thái, 11: Bình Đàm 12: Các khu vực trong Phúc Đỉnh, 13: Các khu vực trong Hà Phố, 14: Các khu vực trong Ninh Đức 15: Các khu vực trong Nam Bình, 16: Các khu vực trong Vưu Khê | |
Bài viết này có chứa ký tự ngữ âm IPA. Nếu không thích hợp hỗ trợ dựng hình, bạn có thể sẽ nhìn thấy dấu chấm hỏi, hộp, hoặc ký hiệu khác thay vì kí tự Unicode. Để biết hướng dẫn giới thiệu về các ký hiệu IPA, xem Trợ giúp:IPA. |
Tiếng Phúc Châu | |||||||||||||||||||
Phồn thể | 福州話 | ||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Giản thể | 福州话 | ||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Tên tiếng Trung thay thế | |||||||||||||||||||
Phồn thể | 福州語 | ||||||||||||||||||
Giản thể | 福州语 | ||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Bình thoại | |||||||||||||||||||
Phồn thể | 平話 | ||||||||||||||||||
Giản thể | 平话 | ||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Phương ngữ Phúc Châu tập trung ở thành phố Phúc Châu, bao gồm mười một quận huyện: Phúc Châu, Bình Nam, Cổ Điền, La Nguyên, Mân Thanh, Liên Giang (bao gồm cả Mã Tổ), Mân Hầu, Trường Lạc, Vĩnh Thái, Phúc Thanh và Bình Đàm. Đây cũng là phương ngữ thứ hai tại nhiều thành phố và huyện mạn bắc và trung Phúc Kiến như Nam Bình, Thiệu Vũ, Thuận Xương, Tam Minh và Vưu Khê.[5]
Phương ngữ Phúc Châu cũng được sử dụng rộng rãi ở một số khu vực hải ngoại, đặc biệt là ở các nước Đông Nam Á như Malaysia và Indonesia. Thành phố Sibu ở Malaysia được gọi là "Tân Phúc Châu" do dòng người nhập cư ở đó vào cuối thế kỷ 19 và đầu những năm 1900. Tương tự, một số lượng đáng kể người Phúc Châu đã di cư sang Nhật Bản, Hoa Kỳ, Canada, Vương quốc Anh, Úc, New Zealand, Singapore và Đài Loan trong vài thập niên kể từ cải cách kinh tế của Trung Quốc.