Tiếng Albania
Ngôn ngữ thuộc hệ Ấn-Âu / From Wikipedia, the free encyclopedia
Tiếng Albania (shqip [ʃc͡çip] hay gjuha shqipe [ɟ͡ʝuha ˈʃc͡çipɛ]) là một Ấn-Âu, là ngôn ngữ của người Albania miền Balkan và của kiều dân Albania ở châu Mỹ, (những nơi khác ở) châu Âu và châu Đại Dương.[3] Đây là ngôn ngữ của chừng 7,5 triệu người,[4] nằm trong một nhánh riêng trong hệ Ấn-Âu, không có quan hệ gần gũi với ngôn ngữ nào.[5]
Tiếng Albania | |
---|---|
shqip gjuha shqipe | |
Phát âm | [ʃc͡çip] |
Sử dụng tại | Albania, Hy Lạp, Kosovo, Ý, Montenegro, Bắc Macedonia, Serbia |
Tổng số người nói | 5,37 triệu ở Balkan (2011) |
Dân tộc | Người Albania |
Phân loại | Ấn-Âu
|
Ngôn ngữ tiền thân | Albania nguyên thủy
|
Phương ngữ |
Arbëresh
Arvanitika
Istria †
|
Hệ chữ viết | Latinh (biến thể tiếng Albania) Hệ chữ nổi Albania |
Địa vị chính thức | |
Ngôn ngữ chính thức tại | Albania Kosovo Montenegro[a] Bắc Macedonia[a][1] |
Ngôn ngữ thiểu số được công nhận tại | |
Quy định bởi | Ban Khoa học Xã hội và Albania học của Viện hàn lâm Khoa học Albania |
Mã ngôn ngữ | |
ISO 639-1 | sq |
alb (B) sqi (T) | |
ISO 639-3 | tùy trường hợp:aae – Arbëreshaat – Arvanitikaaln – Ghegals – Tosk |
Glottolog | alba1267 [2] |
Linguasphere | 55-AAA-aaa to 55-AAA-ahe (25 varieties) |
Phân bố của phương ngữ tiếng Albania. (Vùng tô màu không nhất thiết là nơi tiếng Albania là ngôn ngữ số đông.) | |
Bài viết này có chứa ký tự ngữ âm IPA. Nếu không thích hợp hỗ trợ dựng hình, bạn có thể sẽ nhìn thấy dấu chấm hỏi, hộp, hoặc ký hiệu khác thay vì kí tự Unicode. Để biết hướng dẫn giới thiệu về các ký hiệu IPA, xem Trợ giúp:IPA. |
Được ghi chép lại lần đầu vào thế kỷ XV, tiếng Albania là nhánh ngôn ngữ Ấn-Âu cuối cùng xuất hiện trên tư liệu viết. Đây là một lý do mà nguồn gốc chính xác của nó từ lâu đã là vấn đề tranh luận trong giới ngôn ngữ học và sử học.[5] Tiếng Albania được cho hậu duệ của một ngôn ngữ Cổ Balkan thời xa xưa. Vì lý do địa lý-lịch sử hơn là ngôn ngữ, có nhiều sử gia và nhà ngôn ngữ học cho rằng tiếng Albania có lẽ bắt nguồn từ một phương ngữ Illyria miền nam[6] từng nói ở khu vực cùng tên vào thời Cổ đại Hy-La. Giả thuyết khác lại cho rằng tiếng Albania là "con cháu" của tiếng Thracia hay tiếng Dacia (những ngôn ngữ cổ khác nói xa hơn về phía đông so với tiếng Albania).[5][7] Hiện ta vẫn chưa có đủ hiểu biết để khẳng định hay bác bỏ các giả thuyết trên.[8]