Vương quyền Aragón
From Wikipedia, the free encyclopedia
Vương quyền Aragón (/ˈærəɡən/; tiếng Tây Ban Nha: Corona de Aragón; tiếng Aragon: Corona d'Aragón; tiếng Catalunya: Corona d'Aragó; tiếng Anh: Crown of Aragon) là một chế độ quân chủ hỗn hợp[1] do một vị vua cai trị, khởi nguồn từ liên minh giữa Vương quốc Aragon và Bá quốc Barcelona, chính thức kết thúc do hậu quả của Chiến tranh Kế vị Tây Ban Nha. Ở đỉnh cao quyền lực của mình vào thế kỷ 14 và 15, Vương quyền Aragon là một đế chế hàng hải kiểm soát một phần lớn miền Đông Tây Ban Nha ngày nay, một phần của khu vực ngày nay là miền Nam nước Pháp, và một đế chế Địa Trung Hải bao gồm quần đảo Baleares, Sicily, Corsica, Sardinia, Malta, Nam Bán đảo Ý (từ năm 1442) và một phần của Hy Lạp (cho đến năm 1388).
Vương quyền Aragon
|
|||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Tên bản ngữ
| |||||||||||||||||||||
1162–1716 | |||||||||||||||||||||
Bản đồ Diachronic của các vùng lãnh thổ chịu sự quản lý của Vương quyền Aragon | |||||||||||||||||||||
Tổng quan | |||||||||||||||||||||
Vị thế | Chế độ quân chủ hỗn hợp[1] | ||||||||||||||||||||
Thủ đô | See Capital below | ||||||||||||||||||||
Ngôn ngữ thông dụng | Ngôn ngữ chính thức: Catalan, Aragonese, La tinh Ngôn ngữ thiểu số: Occitan, Sardinia, Corsica, Neapoli, Sicilia, Castilia, Basque,[2] Greek, Malta, Ả Rập Andalusia, Mozarabic | ||||||||||||||||||||
Tôn giáo chính | Majority religion: Công giáo La Mã Tôn giáo thiểu số: Hồi giáo Sunni, Sephardic Judaism, Chính thống giáo Hy Lạp | ||||||||||||||||||||
Chính trị | |||||||||||||||||||||
Chính phủ | Quân chủ phong kiến tuân theo các hiệp ước | ||||||||||||||||||||
Quân chủ | |||||||||||||||||||||
• 1162–1164 (first) | Petronilla | ||||||||||||||||||||
• 1479–1516 | Ferdinand II | ||||||||||||||||||||
• 1700–1716 (last) | Philip V | ||||||||||||||||||||
Lập pháp | Cortz d'Aragón Corts Catalanes Corts Valencianes | ||||||||||||||||||||
Lịch sử | |||||||||||||||||||||
Thời kỳ | Trung cổ / Thời kỳ cận đại | ||||||||||||||||||||
• Liên hiệp Vương quốc Aragon và Bá quốc Barcelona | 1162 | ||||||||||||||||||||
• Chinh phục Vương quốc Majorca | 1231 | ||||||||||||||||||||
• Chinh phục Vương quốc Valencia | 1238–1245 | ||||||||||||||||||||
• Chinh phục Vương quốc Sardinia | 1324–1420 | ||||||||||||||||||||
19 tháng 10 năm 1469 | |||||||||||||||||||||
• Chinh phục Vương quốc Napoli | 1501–1504 | ||||||||||||||||||||
1716 | |||||||||||||||||||||
Địa lý | |||||||||||||||||||||
Diện tích | |||||||||||||||||||||
• 1300[3] | 120.000 km2 (46.332 mi2) | ||||||||||||||||||||
Dân số | |||||||||||||||||||||
• 1300[3] | 1 000 000 | ||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Các khu vực cấu thành nên thuộc vương quyền không được thống nhất về mặt chính trị, ngoại trừ tất cả lãnh thổ đều được cai trị bởi một vị vua,[4] người cai trị từng chính thể tự trị theo luật riêng, tạo ra nguồn thu theo từng cơ cấu thuế, giao dịch riêng với từng Cort hoặc Cortes, đặc biệt là Vương quốc Aragón, Thân vương quốc Catalunya, Vương quốc Majorca và Vương quốc Valencia. Vương quyền Aragón lớn hơn không được nhầm lẫn với Vương quốc Aragón, chỉ là một phần lãnh thổ thuộc vương quyền.
Năm 1469, một liên minh mới được thiết lập giữa Vương quyền Aragon với Vương quyền Castilla bởi Quân chủ Công giáo, tạo ra thuật ngữ mà người đương thời gọi là "Tây Ban Nha",[5] dẫn đến việc hình thành Quân chủ Tây Ban Nha, như một chế độ quân chủ hỗn hợp dưới thời các quân chủ Habsburg. Vương quyền vẫn duy trì cho đến khi nó bị bãi bỏ bởi Sắc lệnh Nueva Planta do Vua Felipe V ban hành vào năm 1716, đến từ hậu quả của sự thất bại của Đại Công tước Karl (với tư cách là Carlos III của Aragón) trong Chiến tranh Kế vị Tây Ban Nha.