Văn hóa Do Thái
From Wikipedia, the free encyclopedia
Văn hóa Do Thái (Jewish culture) là văn hóa của người Do Thái[1] từ khi hình thành từ thời cổ đại cho đến thời đại hiện nay. Bản thân Do Thái giáo không phải là một tôn giáo dựa trên đức tin, mà là một thuyết chính thống (Orthopraxy) và là tôn giáo dân tộc liên quan đến hành động, thực hành và bản sắc văn hóa[2]. Văn hóa Do Thái bao gồm nhiều khía cạnh, bao gồm tôn giáo và thế giới quan của người Do Thái, văn học Do Thái, triết học Do Thái, truyền thông và điện ảnh, nghệ thuật và kiến trúc, ẩm thực Do Thái và trang phục truyền thống, quan điểm về giới tính, hôn nhân, gia đình, phong tục và lối sống xã hội, âm nhạc và khiêu vũ[3]. Một số yếu tố của văn hóa Do Thái đến từ Do Thái giáo, những yếu tố khác đến từ sự tương tác của người Do Thái với dân cư bản xứ sở tại, và những yếu tố khác vẫn đến từ động lực văn hóa và xã hội bên trong của cộng đồng.
Hệ giá trị văn hóa Do Thái có thể quy về năm đặc trưng nổi bật gồm Tính cộng đồng dân tộc và sự tôn trọng cá nhân; Niềm tin mạnh mẽ; Bản lĩnh và nghị lực kiên trì; Tinh thần Chutzpah (táo bạo); Tính thông minh, sáng tạo, coi trọng tiền bạc, tài sản và làm giàu. Năm đặc trưng này đủ cho phép khu biệt dân tộc Do Thái với tất cả các dân tộc khác[4]. Bất chấp việc người Do Thái từng bị xua đuổi ở châu Âu trong gần hai nghìn năm, họ không chỉ duy trì và phát triển bản sắc dân tộc mà trí tuệ của người Do Thái còn góp phần tạo nên nền tảng đạo đức xã hội phương Tây, định hình tư tưởng triết học và thế giới quan trong xã hội này, và là nguồn tư tưởng sáng tạo và sau tất cả những biến cố lớn của lịch sử, dân tộc Do Thái đều đạt được những thành tựu khiến cả thế giới ngưỡng mộ[5], người Do Thái không chỉ duy trì được tôn giáo, văn hóa, nòi giống, bản sắc của mình mà còn có sự ảnh hưởng to lớn trong cả khoa học tự nhiên và khoa học xã hội, đóng góp vào sự tiếng bộ chung của nhân loại trên mọi lĩnh vực[6].