هومبابا
From Wikipedia, the free encyclopedia
هومبابا (Ḫumbaba؛ 𒄷𒌝𒁀𒁀، Ḫum-ba-ba[1] همراه با دترمیناتیو اختیاری 𒀭)، در اصل شناختهشده به Ḫuwawa (𒄷𒉿𒉿، Ḫu-wa-wa[2]) شخصیتی در اسطورههای بینالنهرین بود. ریشه و معنای نام او مشخص نیست. او به عنوان یک شخصیت انساننما به تصویر کشیده میشد که با یک غول، دیو یا دمون قابل مقایسه است. او بیشتر از طریق اسطورههای متمرکز بر قهرمان گیلگمش، از جمله تصنیفهای کوتاه متعلق به برنامه درسی مدارس کاتبان، نسخههای مختلف حماسه گیلگمش و همچنین اقتباسهای هوری و هیتی شناخته شدهاست. او همواره به عنوان ساکن یا نگهبان جنگل سرو که گیلگمش با همراهش انکیدو به آن سفر میکند، به تصویر کشیده میشود. آنها درگیر میشوند که منجر به مرگ هومبابا میشود. این رویداد معمولاً باعث خشم خدایان میشود. او در آثار دیگر ادبیات بینالنهرین نیز گواهی شدهاست. تصاویر متعددی از او نیز شناسایی شدهاست، از جمله صحنههای نبرد و سرهای گِلی بلاگردان.
گمان میرود در یونان شمایلنگاری هومبابا بر تصاویر گورگونها تأثیر گذاشتهاست، به ویژه صحنههایی از کشتن مدوسا توسط پرسئوس به کمک آتنا. مشتق متأخر هومبابا را میتوان در نسخههای یهودی و مانوی کتاب غولها نیز یافت، جایی که به یکی از موجودات نامبخش با Ḥôbabiš، Ḥôbabis یا Ḥōbāīš اشاره میشود. در حالی که توافق بر این است که این نام از نام او گرفته شدهاست، زمینهای که در آن ظاهر میشود، هیچ شباهتی به اسطورههای شناختهشدهٔ مربوط به او را نشان نمیدهد. ردپای Ḥôbabiš نیز در تعدادی از آثار متأخر متعلق به سنت اسلامی، مانند جدلهای مذهبی، شناسایی شدهاست. بعضی از ارتباطها نیز بین هومبابا و چهرههایی مانند کومبابو در آثار لوسیان یا هوباب کتاب مقدس پیشنهاد شدهاست، اما آنها قابل قبول نیستند.