Język awestyjski
klasyczny język starożytnej Persji / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Język awestyjski?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Język awestyjski, język awestański – język klasyczny używany w starożytnej Persji, w którym został zapisany zbiór prac Zaratustry[1]. Zbiór ten nazywany jest Awestą (od średnioperskiego ašastāg „zalecenie, nakaz”). Należy do rodziny języków indoeuropejskich i jest siostrzanym językiem klasycznego sanskrytu[2].
|
Ten artykuł od 2023-09 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. |
Obszar |
Ariana Waedżah (po części pokrywająca się z Chorezmem) | ||
---|---|---|---|
Liczba mówiących |
martwy | ||
Pismo/alfabet |
awestyjskie (na bazie alfabetu pahlavi), gudżarati | ||
Klasyfikacja genetyczna | |||
Status oficjalny | |||
Ethnologue | 10 wymarły↗ | ||
Kody języka | |||
ISO 639-1 | ae | ||
ISO 639-2 | ave | ||
ISO 639-3 | ave | ||
IETF | ae | ||
Glottolog | aves1237 | ||
Ethnologue | ave | ||
GOST 7.75–97 | аве 016 | ||
W Wikipedii | |||
| |||
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. |
W swej obecnej postaci uformował się zasadniczo w czasach Sasanidów, najprawdopodobniej w V w. Dzisiejsza Awesta obejmuje prawdopodobnie zaledwie ułamek literatury zoroastryjczyków istniejącej wcześniej. Awesta sasanidzka została spisana w momencie, gdy język w którym powstała, był już od dawna martwy i używany jedynie przez kapłanów. Ponieważ Zaratustra żył ponad tysiąc lat przed spisaniem najstarszych tekstów Awesty, te przekazywane były najprawdopodobniej ustnie.
Ojczyzną języka awestyjskiego była Ariana Waedżah, która przynajmniej częściowo pokrywała się z Chorezmem (choć część uczonych sytuuje ją we wschodnim Iranie).
Słowo z języka awestyjskiego „satem", oznaczające „sto”, przyjęło się w dychotomii języków indoeuropejskich na języki satemowe i kentumowe (satem, kentum)[3].
„Język awestyjski w wielu przypadkach (...) bardziej przypomina języki słowiańskie niż współczesne, żywe języki irańskie. (...) W języku awestyjskim można dopatrzeć się znacznie większej ilości rdzeni istniejących w językach słowiańskich niż w jakimkolwiek innym języku irańskim. (...) Wątpliwe jednak jest, aby awestyjski w sposób bezpośredni oddziaływał na język prasłowiański. Musiało się to dziać za pośrednictwem języka scytyjskiego bądź ewentualnie za pośrednictwem Scytów posługujących się językiem awestyjskim jako językiem zoroastryjskiej literatury sakralnej. Wpływy te widać nie tylko w sferze zapożyczeń leksykalnych, ale także w stosowaniu ewidentnych kalek językowych.”[4]