Olympus Mons
najwyższy szczyt na Marsie / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Olympus Mons (Góra Olimp) – najwyższa znana góra w Układzie Słonecznym, położona na Marsie.
Planeta | |||
---|---|---|---|
Położenie |
region Tharsis | ||
Wysokość |
21 287,4[1] m nad poziom odniesienia | ||
Wybitność |
około 26 000 m | ||
Dane wulkanu | |||
Rok erupcji |
100–200 mln lat temu | ||
Typ wulkanu | |||
Aktywność | |||
18,40°N 134,00°W | |||
|
Olympus Mons jest wygasłym wulkanem tarczowym, powstałym w wyniku powolnego i długotrwałego wycieku lawy, przez co jego zbocze jest nachylone pod małym kątem – 5 stopni[2] (takie wulkany można znaleźć także na Wenus i na Ziemi; np. Mauna Kea na Hawajach). Wznosi się na 21 287 metrów[1] ponad średnią powierzchnię planety i 25–27 kilometrów nad otaczającą go równinę[3][4]. Na tej wysokości ciśnienie atmosferyczne jest mniejsze od 0,1 ciśnienia na powierzchni Marsa, ale i tak szczyt może być pokryty chmurami zestalonego dwutlenku węgla[5]. Olympus Mons mierzy 624 km średnicy u podstawy, wyraźnie zaznaczonej skarpami o wysokości dochodzącej do 6 km[6]. Znajdujący się na wierzchołku krater ma długość 85 km, szerokość 60 km oraz głębokość 3 km. Na szczycie znajdują się liczne zapadliska[5].
Według danych obserwacyjnych pochodzących z sondy Mars Global Surveyor do ostatniej erupcji doszło 100–200 milionów lat temu[7]. Krążąca wokół Marsa sonda Mars Express pozwoliła ustalić przypuszczalny wiek zestalonej lawy na zboczach wulkanu na od 115 do zaledwie 2 mln lat[5].
Wulkan jest w regionie zwanym Aureolą Olympus Mons, poprzecinanym znaczących rozmiarów grzbietami i blokami skalnymi, rozciągającymi się do 1000 km od szczytu.
Duża wysokość Olympus Mons związana jest prawdopodobnie z brakiem płyt tektonicznych, przez co lawa wypływała w jednym miejscu przez nieporównywalnie dłuższy czas niż wynosi przeciętna aktywność takiego wulkanu na Ziemi[6].
- Olympus Mons otoczony chmurami, pokolorowana mozaika zdjęć z sondy Viking 1
- Zdjęcie z Mars Global Surveyor
- Skarpa po południowo-wschodniej stronie, zdjęcie Mars Express
- Porównanie rozmiaru Olympus Mons do rozmiaru Polski
- Topografia Olympus Mons, skala pionowa dziesięciokrotnie zwiększona w stosunku do rzeczywistej