Zamek w Malborku
Zamek wzniesiony w kilku etapach od 1280 do poł. XV w. przez zakon krzyżacki / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Zamek w Malborku?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Zamek w Malborku (niem. Ordensburg Marienburg) – zamek w Malborku, na prawym brzegu Nogatu, wzniesiony w kilku etapach od 1280 do poł. XV w. przez zakon krzyżacki. Początkowo konwentualna siedziba komtura, od 1309 po przeniesieniu przez Siegfrieda von Feuchtwangena stolicy zakonu z Wenecji do Malborka, siedziba wielkich mistrzów zakonu krzyżackiego i władz Prus Zakonnych do 1457[1], w latach 1457–1772 rezydencja królów Polski[2][3], od 1466 siedziba władz Prus Królewskich, od 1568 siedziba Komisji Morskiej, w 1772 zajęty przez administrację Królestwa Prus i zdewastowany w latach 1773–1804[4]; rekonstruowany w latach 1817–1842 i 1882–1944[4], zniszczony w 1945, ponownie rekonstruowany od 1947; w 1949 wpisany do rejestru zabytków, w 1994 uznany za pomnik historii[5], w 1997 wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO; od 1961 siedziba Muzeum Zamkowego w Malborku.
nr rej. 29/N z 2 września 1949 | |||
Zamek w Malborku z lotu ptaka | |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Miejscowość | |||
Adres |
ul. Starościńska 1 | ||
Typ budynku | |||
Styl architektoniczny | |||
Rozpoczęcie budowy |
po 1280 | ||
Ukończenie budowy |
połowa XV w. | ||
Pierwszy właściciel |
Zakon Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie | ||
Kolejni właściciele | |||
Obecny właściciel | |||
Plan budynku | |||
54°02′24,23″N 19°01′42,22″E | |||
| |||
Strona internetowa |
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Typ |
kulturowy |
Spełniane kryterium |
II, III, IV |
Numer ref. | |
Region[infobox 2] |
Europa i Ameryka Północna |
Historia wpisania na listę | |
Wpisanie na listę |
1997 |
W 1286 na południe od zamku lokowano Malbork (Stare Miasto), którego mury miejskie połączono z murem obronnym zamku w jednolity system obronny[4]. W 1388 na wschód od zamku założono Nowe Miasto. W latach 1626–1635 miasto i zamek otoczono wałem fortecznym o narysie bastionowym, zaś przyczółek mostowy na lewym brzegu Nogatu osłonięto dziełem rogowym[6].
Zespół zamkowy w Malborku obejmuje[4][6]:
- Zamek Wysoki, czworoboczny, z dziedzińcem otoczonym krużgankiem, kościołem Najświętszej Maryi Panny z kaplicą grobową św. Anny, gdaniskiem, wieżami Kleszą i Wróblą
- Zamek Średni, wzniesiony w miejscu byłego przedzamcza, trójboczny, z rozległym dziedzińcem otwartym ku Zamkowi Wysokiemu (oddzielonym od niego murem i fosą), z kaplicą św. Bartłomieja, Wielką Komturią, Infirmerią, Wielkim Refektarzem, Pałacem Wielkich Mistrzów, Refektarzem Letnim, Refektarzem Zimowym, wieżą Kurzą Nogą
- Zamek Niski (Przedzamcze), z Karwanem, kaplicą św. Wawrzyńca oraz szeregiem zabudowań gospodarczych.
Zamek w Malborku jest jednym z najznakomitszych przykładów średniowiecznej architektury obronno-rezydencyjnej w Europie Środkowej[4][7].