Rama
From Wikipedia, the free encyclopedia
Rama ( [1] sanskritisht: राम ;Sanskrit: [ˈraːmɐ] (dëgjoni); romanizuar: Rāma) është një hyjni kryesore në hinduizëm. Ai është i shtati dhe një nga avatarët më popullorë të Vishnus. Në traditat e hinduizmit me qendër Rama, ai konsiderohet Qënia Supreme. [2]
Rama lindi biri i Kaushalya (Kaushaljës) dhe Dasharathës në Ayodhya, kryeqyteti i Mbretërisë së Kosalës. Vëllezërit e tij përfshinin Lakshmanën, Bharatën dhe Shatrughnën. Ai u martua me Sitën . Ndonëse i lindur në një familje mbretërore, jeta e Ramës përshkruhet në tekstet hindu si ajo e sfiduar nga ndryshime të papritura, të tilla si një mërgim në rrethana të varfëra dhe të vështira, dhe sfida të pyetjeve etike dhe dilemave morale. [3] Nga të gjitha mundimet e tij, më e dallueshme është rrëmbimi i Sitës nga mbreti demon Ravana, i ndjekur nga përpjekjet e vendosura dhe epike të Ramës dhe Lakshmanës për të arritur lirimin e saj dhe për të shkatërruar Ravanën e ligë kundër shanseve të mëdha për dështim.
E gjithë historia e jetës së Ramës, Sitës dhe shokëve të tyre diskuton në mënyrë alegorike detyrat, të drejtat dhe përgjegjësitë shoqërore të një individi. Ajo ilustron jetesën dharma dhe dharmike përmes personazheve model. [3] [4] Rama është veçanërisht i rëndësishëm për Vaishnavizmin. Ai është një hero kulturor dhe figura qendrore e epikës së lashtë hindu Ramayana, një tekst historikisht i popullarizuar në kulturat e Azisë Jugore dhe e Azisë Juglindore. [5] [6] [7] Legjendat e tij të lashta kanë tërhequr bhasya (komentime) dhe letërsi të gjerë dytësore dhe kanë frymëzuar artet e performancës. Dy tekste të tilla, për shembull, janë Adhyatma Ramayana - një traktat shpirtëror dhe teologjik i konsideruar themelor nga manastiret Ramanandi, [8] dhe Ramcharitmanas - një traktat popullor që frymëzon mijëra shfaqje të festivalit Ramlila gjatë vjeshtës çdo vit në Indi. [9] [10] [11]
Legjendat e Ramës gjenden gjithashtu në tekstet e xhainizmit dhe budizmit, megjithëse ai nganjëherë quhet Pauma ose Padma në këto tekste, [12] dhe detajet e tyre ndryshojnë ndjeshëm nga versionet hindu. [13] Tekstet xhaine gjithashtu përmendi Ramën si balabhadra e tetë midis 63 salakapurusave . [14] [15] [16] Në Sikhizëm, Rama përmendet si një nga njëzet e katër avatarët hyjnorë të Vishnus në Chaubis Avtar në Dasam Granth . [17]