อักษรคุรมุขี
From Wikipedia, the free encyclopedia
อักษรคุรมุขี หรือ อักษรกูร์มูคี หรือ อักษรเกอร์มุกห์[2] (ปัญจาบ: ਗੁਰਮੁਖੀ, เสียงอ่านภาษาปัญจาบ: [ˈɡʊɾᵊmʊkʰiː], อักษรชาห์มุขี: گُرمُکھی) เป็นอักษรสระประกอบที่พัฒนาจากอักษรศารทา/ลัณฑา ทำให้เป็นมาตรฐานและใช้งานโดยคุรุอังกัตเทพ (ค.ศ. 1504–1552) คุรุคนที่ 2[3][1] โดยทั่วไปถือเป็นอักษรของชาวซิกข์[4][5][6][7][8] มีผู้ใช้งานอักษรคุรมุขีในภาษาปัญจาบเป็นอักษรทางการในรัฐปัญจาบ[7][8] คำว่าคุรมุขีแปลว่า “มาจากปากของคุรุ”
อักษรคุรมุขี ਗੁਰਮੁਖੀ | |
---|---|
อักษรคุรมุขีดั้งเดิม | |
ชนิด | |
ช่วงยุค | คริสต์ศตวรรษที่ 16-ปัจจุบัน |
ทิศทาง | Left-to-right |
ภาษาพูด |
|
อักษรที่เกี่ยวข้อง | |
ระบบแม่ | ไฮเออโรกลีฟอียิปต์ [a]
|
ระบบพี่น้อง | ขุทาพาที, โขชกี, มหาชนี, มุลตานี |
ISO 15924 | |
ISO 15924 | Guru (310), Gurmukhi |
ยูนิโคด | |
ยูนิโคดแฝง | Gurmukhi |
ช่วงยูนิโคด | U+0A00–U+0A7F |
[a] ทฤษฎีต้นกำเนิดเซมิติกของอักษรพราหมียังคงเป็นที่โต้แย้ง | |
บทความนี้ประกอบด้วยสัญกรณ์การออกเสียงในสัทอักษรสากล (IPA) สำหรับคำแนะนำเบื้องต้นเกี่ยวกับสัญลักษณ์ IPA โปรดดู วิธีใช้:สัทอักษรสากล สำหรับความแตกต่างระหว่าง [ ], / / และ ⟨ ⟩ ดูที่ สัทอักษรสากล § วงเล็บเหลี่ยมและทับ |
คุรุครันถสาหิพ คัมภีร์หลักของศาสนาซิกข์ เขียนในภาษาและสำเนียงฮินดีหลายแบบตามอักษรคุรมุขี ซึ่งอยู่ภายใต้ชื่อ Sant Bhasha[9] หรือ ภาษานักบุญ
อักษรคุรมุขีในปัจจุบันมีอักษรดั้งเดิม 35 ตัว ทำให้มีชื่อเรียกทั่วไปอีกแบบว่า paintī หรือ "สามสิบห้า"[7] กับพยัญชนะเสริม 6 ตัว,[7][10][11] เครื่องหมายเสริมสัทอักษรสระ 9 ตัว, เครื่องหมายเสริมสัทอักษรสำหรับเสียงนาสิก 2 ตัว, เครื่องหมายเสริมสัทอักษรที่เป็นคู่ 1 ตัว และอักษรตัวห้อย 3 ตัว